Mundarija Kirish I bob. Cisco packet tracer dasturini sozlash va ishlash jarayonini tekshirish

DHCPDHCP (Dynamic Host Configuration Protocol) tarmoq bog‘lamasining dinamik tarkibiy tuzilmasi bayonnomasi, DHCP bayonnomasi. Maxsus tarmoq xizmati – DHCP server yordamida mijoz kompyuterining dinamik tarkibiy tuzilmasi tartibotini tavsiflovchi bayonnoma. Tarmoqda DHCP serverlarni izlash kenguzatuv so‘rovi yordamida amalga oshiriladi. DHCP yordamida mijoz kompyuteri DHCP egalik qilayotgan manzillar to‘plamidan IP manzilini hamda boshqa tarkibiy tuzilma axboroti- shluz manzili, DNS serverlari manzili va h.k.ni ijaraga oladi.
1. DNS (Domain Name System) – Domen nomlari xizmati. Kompyuter nomi bo‘yicha uning IP manzilini aniqlashni amalga oshiruvchi Internet xizmati. Taqsimlangan nomlar ma’lumotlar bazasi va manzillarni qo‘llab-quvvatlovchi DNS serverlari tizimidan iborat. DNS asosidagi konsepsiyalar tavsifi RFC 1034da, DNS spetsifikatsiyalari esa RFC 1035da keltirilgan.
2. Domain Name Server – Domen nomlari serveri, DNS serveri. Doimiy ravishda xizmat ko‘rsatilayotgan domenning nomlar ma’lumotlar bazasi va xostlar manzillarini o‘zida saqlaydi. Internet tarmog‘idagi har bir nomlangan server turli kompyuterlarda joylashgan 2ta DNS serveriga, ya’ni, birlamchi va ikkilamchi serverlarga (ishonchlilik uchun) ega bo‘lishi shart.
FTP(File Transfer Protocol) Fayllarni uzatish bayonnomasi hamda uni amalga oshiruvchi dastur. Bayonnoma fayllarni TCP/IP asosida tarmoqdan, jumladan Internetdan ham foydalanuvchi kompyuterlar orasida fayllar uzatish uchun ishlab chiqilgan. Biror axborotdan FTP yordamida erkin foydalanish amalga oshirilayotgan kompyuterda FTP mijoz, boshqa kompyuterda esa FTP serveri o‘rnatilgan bo‘lishi lozim. WEB amaliyotida FTP orqali erkin foydalanish odatda provayder serverida joylashgan WEB sayt sahifalarini o‘qish uchun ishlatiladi. Bayonnoma shifrlanmaydi, mualliflash paytida login va parol ochiq matn sifatida uzatiladi. Sniffer yordamida ularni osonlik bilan «tutib olish» mumkin. Ushbu usul tarmoqning bitta qismida joylashganda yaroqlidir. Maxsus dasturlar yordamida uzatiladigan fayllarni mualliflash bo‘lmasa tutib olish mumkin. Traffikni tutib olishdan muhofaza qilish uchun SSHdan foydalanish mumkin.