Mundarija kirish Dastgoh haqida umumiy ma’lumot Asosiy kinematik parametrni aniqlash Tezliklar uzatmasi qutisining kinematik sxemasini va struktura grafigini qurish

3. Asosiy kinematik parametrni aniqlash

1. Dastgoh shpindelining n dan n_max gacha bo’lgan oraliqdagi aylanish chastotasi qatori hisoblanadi.
n_min=n₁;

n₂=n₁ ;

n₃=n₂ =n₁ =n₁ ²;

…………………………….

n_max=n_z=n₁ ^z-1}

ketma ketlik bajarilishi kerak bo’lib u geometrik progressiyani tashkil qiladi.

Bu yerda geometrik progressiya maxraji bo’lib

ga teng.

Z=ekanligidan

Standard yaqin qiymat =1.12 deb qabul qilamiz.
n_min=100 ayl/min

n₂=100*1.12= 112 ayl/min

n₃=n₂ =125 ayl/min

…………………………….

n_max24=2*2*3*2=n_z=n_z-1* _{=nmin* z-1 = 1355 ayl/min}

holatda bo’ladi.

№	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12
ni	100	112	126	140	156	174	194	217	243	272	304	340
№	13	14	15	16	17	18	19	20	21	22	23	24
ni	380	425	476	533	596	667	747	836	936	1048	1173	1313

Aylanish chastotalaar grafigini chizish.
_=1.12
= ² = = ⁴ =1.57

= ^-4 =1/1.57 = ^-8 =1/2.475

₌ ¹ =1.12
= ^-2 =1/1.25

₌ ⁰ =1

₌ ^-1 =1/1.12

= ^-2 =1/1.25

Yuqoridagi qiymatlardan foydalanib tishli g`ildirak tishlari sonini aniqlaymiz.

Tishlarning Ketma ketligi “Z”	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15		16 `	17	18
Tishlar son	39	31	27	43	37	33	31	39	35	35	33	37	31	39	43		27	20	50
Umumiy tishlar soni	70

4. Parmalash dastgohi uchun elektr dvigatel quvvatini aniqlash
Berilgan qiymatlar:

D_max=35 mm, Ϭ_b=583 MPa, C_mаль 40 Г

1) S_max → (2.2.1 jadval)

S_max qiymatini berilgan D_max qiymati asosida jadvaldan tanlab olamiz.

S_max= (0.60-0.70)

S_max=060 deb tanlab olamiz.
2) V_N= * K_V

a) T- Kesuvchi asbop turg’unlik davri

T→ (2.2.4 jadval)

T=70 min deb tanlab olamiz

b) C_v , Z_V, Y_V, m – kesish tezligini hisobga oluvchi ko’rsatkichlar. (2.2.3 jadval)

C_v=9.8

Z_v=0.4

Y_v=0.5

M=0.2

c) K_v=K_mv*K_uv

K_v – Kesish tezligini hisobga oluvchi koeffitsient

K_mv – Ishlov berilayotgan materialni hisobga oluvchi koeffitsient (2.2.5 jadval)

K_uv – Kesuvchi asbob hisoblovchi koeffitsienti (2.2.6 jadval)

Berilgan koeffitsiennt qiymatlarini jadval asosida tanlab olib K_v qiymatini hisoblab topib olamiz.

K_mv= 0.9

K_uv = 1.0

K_v=K_mv*K_uv → 0.9*1.0=0.9 K_v=0.9

Barcha parametrlar topib olingandan so’ng V_N ni qiymatini hisoblab topib olamiz.
V_N= * K_V → *0.9 = 30 m/daq
V_N=30 m/daq
3) Shpindel aylanishlar sonini topamiz:→ n_N=

Berilgan parametrlar asosida n_v ning qiymatini hisoblab olamiz:

n_N = 272 ayl/min
Dastavval hisoblab olgan (chastotalar grafigidan) n1,2,3,… qiymatlar orasidan 272 ayl/min ga mos yoki yaqin bo’lgan n_i ni aniqlab olamiz va shu topgan qiymat n_N ga teng deb qabul qilib olamiz.

n_N=n₁₀=272 ayl/min deb tanlab olamiz
5) Burovchi momentni topamiz: → M_N= C_M * * * K_MP

C_M, Z_M, Y_M → momentni hisobga oluvchi ko’rsatkichlar (2.2.11 jadval)

K_MP → momentni hisobga oluvchi koeffitsient (2.2.12 jadval)

a) C_M= 0.34

Z_M= 2.0

Y_M= 0.8

K_MP = → (2.2.12-jadvaldan C_mаль uchun tanlab olamiz)

K_MP= = 0.77

Berilgan parametrlar asosida M_N ning qiymatini hisoblab olamiz:

M_N= 0.34*35^2.0*0.6^0.8*0.77 = 213

Qabul qilamiz: M_N= 213 N*m
6) Parmalash quvvatini aniqlab olamiz: → N_CB=

N_CB= = 6,06 kvt

7) Elektr dvigatel quvvatini hisoblab olamiz: → N_э =

ɧ → 0,75……0,8

N_э = =4,545 kvt
Hisoblash yakunida topilgan N_э qiymat asosida eleektrodvigatelni tanlab oamiz.

4А1326УЗ markali, quvvati 5,5 kvt, aylanish soni 63-2000 ayl/min ga teng bo’lgan elektrodvigatelni jadval asosida topilgan parametrlarga mos holatda tanlab olamiz.

5. Hosil bo’lgan quvvatlardan foydalangan holda quyidagi amallarni ketma-ketlikda bajaramiz.
1) I nchi valdagi quvvatni aniqlaymiz.

N_i=N_dv*ɧ*ɣ

ɧ → Umumiy yo’qotish koeffitsienti

ɣ → Surishlar qutisi uchun quvvatni yo’qotish koeffitsienti

a) ɣ = 0.97 → Tokarlik dastgohi uchun

ɣ = 0.96 → Parmalash dastgohi uchun

b) ɧ= ɧ_1* ɧ_2* ɧ₃

Izoh: Vallar soniga qarab ɧ₂ va ɧ₃ ning darajalari o’zgaradi.

ɧ₁=0.96 → Tasmali uzatmada yo’qotish koeffitsienti

ɧ₂=0.99 → Tishli uzatmadagi yo’qotish koeffitssienti

ɧ₃=0.99 → Podshipniklardagi yo’qotish koeffitsienti
Natijalar 1-ladvalda berilgan.
2) Vallardagi maksimal burovchi momentni aniqlaymiz

=

Natijalar 1-ladvalda berilgan.
3) vallarning tishli g`ildirak osti diametrini aniqlaymiz:

d_i= bo’yicha val diametrlari hisoblanadi. [ ]=15 Mpa (1-jadval)

bu yerda har bir valdagi maksimal moment.

4) Tishli g’ildiraklar modulini aniqlaymiz (3-jadval)

m_i

1-jadvaldagi qiymatlardan foydalanib M_FI ni

M_FI = Mi_max * K_fv K_fb dan topamiz.

Buyerda K_fv =K_fb= 1.20 ga teng va n_imin ning qiymati aylanish chastotalar grafigidan tanlandi.

1-jadval

vallar	nimin	Ni . kvt		di
1	596	5	80	30
2	380	4,75	119	34
3	304	4,51	141	36
4	243	4,42	173	38
5	100	4,33	413	52

5) Egilishdagi ruxsat etilgan kuchlanishni aniqlab olamiz

= K_fc K_Fl

= 800Mpa , S_F=2

Bu yerda K_fc va K_Fl vallardagi minimal aylanishlar soni jihatdan quyidagilarga teng bo’ladi (2-jadval)

2- jadval

vallar	nimin	Kfc	KFl
1	596	1	1.16	800/2
2	380		1.23
3	304		1.23
4	243		1.28

3-jadval

Vallar		z	y		mi
1	464	27	3.78	8	2.05
2	492	31	3.70	8	2.1
3	492	31	3.70		2.3
4	512	20	4.07	8	2.91

Yuqoridagi jadvaldan hisoblangan:

m₁ =2.05

m₂=2.1

tish modulining o’rtacha qiymati deb m=4 ni qabul qilamiz.

1Tishli g’ildirakning konstuktiv o’lchamlar

m=2

d_i=z*m

d_ai= d_i +2m

d_fi = d_i-2.5m

b=m*

a_w =m(z₁+z₂) / 2

№	z		di	dai	dfi	b	m
1	39	8	156	164	146	32	4
2	31		124	132	114
3	27		108	116	98
4	43		172	180	162
5	37		148	156	138
6	33		132	140	122
7	31		124	132	114
8	39		156	164	146
9	35		140	148	130
10	35		140	148	130
11	33		132	140	122
12	37		148	156	138
13	31		124	132	114
14	39		156	164	146
15	43		172	180	162
16	27		108	116	98
17	20		80	88	70
18	50		200	208	190

PODSHEPNIK O’LCHAMLARI

VAL	dval	D	b	r
1	30	62	15	1.5
2	35	72	19	2
3	35	72	19	2
4	30	72	19	2
5	38	90	19	2

PODSHEPNIK QOPQOG`I O’LCHAMLARI

VAL	DPOD	D1	D2	D3
1	62	75	95	52
2	72	90	110	64
3	72	90	110	64
4	72	90	110	64
5	90	110	130	80

1. Ishlash muddati

L= = ayl/min

C-Podshipnikni dinamik yuk ko’tarish ko’rsatkichi

2. L_n= = =7820 soat

Marka	Val	Pэ	C	L	Lp	P
205	1	3	19.5	28	7820	3
205	2	3	25.5	63	9750
205	3	3	25.5	48	26310
205	4	3	25.5	78	25300
205	5	3	32	85.6	20100

5. Shponkani mustahkamlikka hisoblash

Ϭ_cm= < |Ϭ_cm|

£= ≤| £| = 80 Mpa

Ko’ndalang kesim bo’yicha

M-maksimal burovchi moment

d_b-valni diametri

val	M	d	h	t1	l	b	Ϭcm	£
1	67	30	7	4	25	8	100	30
3	113	35	8	5	25	10	160	25
5	120	52	10	6	25	16	180	35

7. Shlitsa mustahkamlikka hisoblash

Ϭ_cm= ≤|Ϭ_cm|=170 Mpa

A_cm= =( -2*0.3)*2.71

R_cp=0.25 (46+42)=56.5

O’rtacha radius - R_cp

val	M			Z	D	d	Ϭcm	f
2	109	2.75	19	8	40	36	15	0.3
4	430	5.6	25	8	45	32	160	0.4

Xulosa

Bugungi kunda yurtimizda texnika sohasi juda shiddat bilan taraqqiy etmoqda. Barcha sohalar kabi texnika sohasi ham yurtda qanchalik yaxshi rivojlansa shu yurtda ishlab chiqarish yanada o’sadi va rivojlanadi.

Shuning uchun biz yoshlar ham o’z sohamizni yanada chuqurroq o’rganishimiz lozim. Buning uchun esa yaratilayotgan imkoniyatlardan to’laqonli foydalanib o’z ustimizda yanada ko’proq ishlashimiz va horijiy dastgohlar,ularninng tuzilishi,ishlab chiqarish harakteristikalari bilan ko’proq tanishib borishimiz lozim.Buning uchun esa albatta chet tillari borasida ko’nikmamizni yanada oshirsak maqsadga muvofiq bo’ladi.

.

Foydalanilgan adabiyotlar

1. Дунаев П.Ф., Леликов О.П. “Конструирование узлов и деталей машин”. Высшая школа. М. 2001г.

2. Косилова А.Г. “Справочник технолога-машиностроителя”, 2 т., Машиностроение, “Высшая школа”. Москва, 196 с.

3. Кузнецов Ю.Н. Станки с ЧПУ: Учебное пособие – К., Выща шк., 1991 г.

4. Проников А.С. Расчёт и конструирование металлорежущих станков. Изд. 2-е. “Высшая школа”, 1968 г.

5. Проектирование механических передач.

6. Пузанов В.В. “Методические указания к курсовому проектированию по металлорежущим станкам”. Ижевск. 1979 г.

7. Пуш В.Э. Конструирование металлорежущих станков. М. “Машиностроение”, 1977 г.