Mundarija kirish bob. Adabiyotlar taxlili

2-BOB. TAXLILIY QISM.

2.1 Organik kislotalarning xalqaro iqtisodiy munosabatlarda qo’llanadigan tovar kodlari bo’yicha sinflash muammolari

O’zbekiston Respublikasi tovarlarni kodlashtirish va tavsiflash Uyg’unlashgan Tizimi (UT) xalqaro Konvensiyasiga qo’shilgani holda, uning barcha qoidalariga amal qilinishi bilan birgalikda UT va Yevropa Iqtisodiy Hamjamiyati Kombinatsion ta’rif-statistik Nomenklaturasi (EIH KN) bazasida yaratilgan Tashqi iqtisodiy faoliyat Tovar Nomenklaturasidan (TIF TN–TN VED) tashqi iqtisodiy munosabatlarda va bojhona amallarida foydalanib kelmoqda. Tovarning nomenklaturadagi o’rnini to’g’ri aniqlash uni tashqi iqtisodiy faoliyatning davlat tomonidan muvofiqlashtirilishini qanday jabhasiga to’g’ri kelishini belgilashda xal qiluvchi ahamiyatga ega.

Aniq bir tovarning hududiy chegara orqali harakatida uni noto’g’ri sinflash orqali tegishli bo’lmagan kod berib, bojhona deklaratsiyasida shu noto’g’ri ma’lumotni ko’rsatish bojhona organlari tomonlaridan mavjud qonunchilikni buzish deb qabul qilinadi, hamda qonunbuzarlar tegishli shakldagi javobgarlikka tortiladilar.

TIF TNda tovarlarni bo’limlar, guruhlar, pozitsiyalar va izohlashning asosiy qoidalariga mos ravishda tegishli sinfiy guruhlarga aynan mansubligini ta’minlash prinsipiga qat’iy amal qilinadi. Bu esa bojhona bojlari va boshqa to’lovlar miqdorini belgilashda, u yoki bu tovarni eksport - import jarayonlari rejimini aniqlashda, turli mamlakatlar tashqi savdo ma’lumotlarini solishtirish va iqtisodiy-statistik tahlil o’tkazishda muhum shart bo’lib hisoblanadi.

Lekin, TIF TN lar bir tovar uchun keng miqyosda, konkretlashmagan tovar sub’ekti bo’yicha talqin berib, ba’zi hollarda yuk deklaratsiyalarida tovar kodini ko’rsatishda bojhona ekspertlari, deklarantlari oldida ma’lum bir qiyinchiliklar yuzaga kelmoqda. Shuning uchun, bojhona organlari tegishli hujjatlar asosida doimiy ravishda tovar kodlarini tadqiq qilib, aniqlashtirib borishlari tavsiya etilgach va bu sohada tegishli tadqiqotlar bajarib boriladi. Huddi yuqorida aytib o’tilgan holatni organik kislotalar kodlari misolida ko’rib chiqamiz.

Organik kislotalar TIF TN da 6-bo’lim 29-guruh 2915-2916-2917-2918 tovar pozitsiyalarida berilib, o’n raqamli kodlar bilan podsubpozitsiyalarga ajratilgan.