|
Sug‘urta va qayta sug‘urta brokerlari qonunchilikka hamda o‘zi tuzgan shartnomalarga muvofiq boshqa huquqlarga ham ega bo‘lishi mumkin.
|
Sug‘urta va qayta sug‘urta brokerlarining zimmasida qonunchilikka hamda o‘zi tuzgan shartnomalarga muvofiq boshqa majburiyatlar ham bo‘lishi mumkin.
|
Sug‘urta agenti - sug‘urtalovchining nomidan va topshirig‘iga binoan sug‘urta shartnomasini tuzishni hamda uning bajarilishini tashkil etishga doir faoliyatni amalga oshiruvchi jismoniy yoki yuridik shaxs. Sug‘urtalovchining boshqaruv organlari rahbarlari va xodimlari sug‘urta agenti sifatida ish yuritishi mumkin emas. Sug‘urta agenti o‘z faoliyatini sug‘urtalovchilar bilan tuzilgan topshiriq shartnomalari (agent bitimlari) asosida amalga oshiradi.
Shu bilan birga, sug'urta mahsuloti ikki omil bilan tavsiflanadi: miqdoriy (sug'urta tarifi) va sifat (sug'urta shartlari). Mijoz uchun eng yaxshi sug'urta mahsulotini aniqlash uchun ushbu ikki omilning nisbati sug'urta vositachisining sug'urta mahsulotlarining keng taklifi mavjudligi bilan murakkablashadi. Hozirgi vaqtda sug'urta mahsulotiga miqdoriy va sifat jihatidan baho berish imkonini beruvchi vositalarni yaratish muammosi hal etilmagan.
Shuningdek sug‘urta agenti faqat o‘zi bilan topshiriq shartnomasi (agent bitimi) tuzgan sug‘urtalovchining reyestriga kiritilganidan keyin o‘z faoliyatini amalga oshirishi mumkin, sug‘urta agentining tegishli turdagi sug‘urtani amalga oshirish uchun litsenziyaga ega bo‘lmagan sug‘urtalovchilar nomidan sug‘urta shartnomalari tuzishiga, agar O‘zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomalarida boshqacha qoida nazarda tutilmagan bo‘lsa, O‘zbekiston Respublikasi hududida sug‘urta bo‘yicha sug‘urta agentining O‘zbekiston Respublikasi hududida belgilangan tartibda ro‘yxatga olinmagan chet el sug‘urta tashkilotlari nomidan sug‘urta shartnomalari tuzish bilan bog‘liq bo‘lgan vositachilik faoliyatiga yo‘l qo‘yilmaydi. Jismoniy shaxs bo‘lgan sug‘urta agenti o‘z nomiga, yaqin qarindoshlari (ota-onasi, tug‘ishgan va o‘gay aka-uka va opa-singillari, eri, xotini, farzandlari, shu jumladan farzandlikka olinganlar, bobosi, buvisi, nevaralari, shuningdek erining, xotinining ota-onasi, tug‘ishgan hamda o‘gay aka-uka va opa-singillari) nomiga sug‘urta shartnomalari bo‘yicha hujjatlar yozishga, shuningdek o‘z foydasiga sug‘urta shartnomalari tuzishga hamda bunda mazkur sug‘urta shartnomasi bo‘yicha sug‘urta agenti sifatida ish yuritishga haqli emas. Sug‘urta vositachilari sug‘urta xizmatlarini sug‘urta kompaniyasidan iste’molchiga ko‘rsatishda, shuningdek, sug‘urta shartnomasini tuzish, bajarish, o‘zgartirish va bekor qilish bosqichida sug‘urta xizmatlari iste’molchisiga maslahat yordamini ko‘rsatishda muhim rol o‘ynaydi.
XULOSA
Zamonaviy iqtisodiyotda sug'urta jamiyatga davlat, biznes va aholiga zarar yetkazadigan kutilmagan tasodifiy hodisalar natijasida yuzaga keladigan yo'qotishlarni qoplash imkonini beruvchi moliyaviy stabilizator vazifasini bajaradi. Bugun biz yashayotgan texnogen muhit, atrof-muhit va ijtimoiy sharoitlar odamlarga tahdid soluvchi xavf-xatarlarni ko'paytirmoqda va oldingi davrlarda misli ko'rilmagan halokatli yo'qotishlarni keltirib chiqarmoqda. Sug‘urta fondlari yaratilmasa, jamiyat yuzaga kelayotgan muammolarni yengib, iqtisodiyotga yetkazilgan jarohatlarni davolay olmas edi. Bundan tashqari, sug‘urta fondlarida to‘plangan moliyaviy resurslar milliy iqtisodiyotga sarmoya kiritishning muhim manbai hisoblanadi. Bu holatlar sug'urtani moliya tizimining muhim tarmog'iga aylantiradi. Zamonaviy sug'urta bozorining tendentsiyalari bo'yicha olib borilgan tadqiqotlar asosida ishlab chiqilgan xulosalar va takliflar davlatning YaIM tarkibidagi sug'urta mukofotlari ulushining barqaror o'sishini ta'minlashga imkon beradi va natijada sug'urta institutining ahamiyatini oshiradi aholining moliyaviy savodxonligi darajasi va sug'urtalovchilar tomonidan sug'urta shartnomalari bo'yicha majburiyatlarning bajarilishi uchun davlat kafolatlari darajasi o'zgarmas o'sishi orqali aholini ijtimoiy himoya qilish tizimini yaratadi.
Sug'urta amaliyoti bozor haqiqatlari va sug'urta qildiruvchilar ehtiyojlarini o'rganish uchun yuqori sifatli marketing vositalariga muhtoj. Yangi sug'urta mahsulotlari tashkilotlarning va fuqarolarning sug'urtaga bo'lgan o'sib borayotgan ehtiyojlarini qondirish uchun zarurdir. Sug'urta tashkilotlari moliyaviy boshqaruvni amalga oshirishga jiddiy yondashishni boshladilar. Sug'urtalovchilarning zamonaviy axborot texnologiyalarining ahamiyati va sug'urta biznesining turli yo'nalishlarini avtomatlashtirishga bo'lgan talabi tobora ortib bormoqda. Sug'urta tashkilotlari va sug'urta xizmatlari iste'molchilari o'rtasida o'zaro munosabatlarning yangi, yanada samarali shakllarini izlash mavjud. Yuqori sifatli sug'urta xizmati jiddiy raqobatdosh ustunlikka aylanmoqda. Sug'urta mahsulotlariga bo'lgan ichki to'lov qobiliyatiga bo'lgan talabning pastligi sug'urta badallari tarkibida majburiy va hisoblangan sug'urta turlari ulushining o'sishiga sharoit yaratadi, shu bilan birga mulkni sug'urtalashning klassik turlari ulushini kamaytiradi. Shunday qilib, sug'urta kompaniyasining faoliyati kontekst diagrammasi shaklida namoyish etilishi mumkin. Sug'urta kompaniyasi faoliyatining asosiy yo'nalishlarini tanlash, ularni yanada demarkatsiya qilish jarayoni biznes jarayonlarini belgilaydi va ularni amalga oshirish tartibini belgilaydi.
So'nggi yillarda sug'urta bilan jamoatchilik bilan aloqalar yaxshilandi, fuqarolarning sug'urtalovchilarga bo'lgan ishonchi ortmoqda va ushbu xizmat jiddiy qabul qilinmoqda. Shu bilan bir qatorda, sug'urta mukofotlarining umumiy miqdori oshishi bilan uning mamlakat YaIMdagi ulushi, shuningdek sug'urta to'lovlari miqdori ortadi. Sug'urta kompaniyasining rivojlanishida bozor infratuzilmasining asosiy bo'g'ini sifatida sug'urta biznesining ishtiroki muhim ahamiyatga ega. Sug'urta kompaniyalari institutsional investorlar sifatida harakat qilishadi, bu esa davlatda investitsiya faolligini rivojlanishiga turtki beradi.
Sug'urta kompaniyasining daromad modelini boshqaruvchi g'oya bu shaxs yoki kompaniya bilan tuzilgan biznes rejadir. Bu sug'urtalovchining sug'urtalangan shaxsga, odatda zarar, kasallik yoki hayot sug'urtasi, o'lim tufayli ma'lum bir aktivni yo'qotishi uchun ma'lum miqdorda pul to'lashga va'da bergan taqdirda sodir bo'ladi.
Sug‘urta kompaniyasi uzoq muddatli sug‘urta shartnomalarini tuzish yo‘li bilan aholidagi vaqtincha bo‘sh mablag‘larini sug‘urta fondiga jalb etadi. Xuddi shunday, ular korxona va banklar bilan ham mol-mulk sug‘urtasi bo‘yicha shartnomalar tuzib, katta miqdorda sug‘urta fondini shakllantiradi. o‘z navbatida, sug‘urta kompaniyasi bu fondning mablag‘larini iqtisodiyotning turli tarmoqlariga yo‘naltiradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
