Mundarija: Kirish Alkoloid tarixi va kelib chiqishi Alkaloidlar haqida umumiy tushuncha

ALKALOIDLARNI KIMYOVIY O‘RGANISH
1-tajriba. Tamakidan nikotinni ajratish va identifikatsiyalash
Kerakli reaktivlar: Tamaki yoki maxorka100gr, dietilefir100 ml, so‘ndirilgan ohak15 gr, oksalat kislota30 gr, o‘yuvchi natriyning 30% li eritmasi, xlorid kislota, kremniyvolframat kislotasining 2% li eritmasi, metilyodid, metil spirt, pikrin kislota, muz sirka kislota, n-butil spirt, Dragendorf reaktivi.
Kerakli jihozlar:chinni hovoncha, 200 ml li stakan, voronka, ajratkich voronka, suv va parafinli hammom, 200-250 ml li yumaloq tubli va konussimon kolba, oddiy, suv bug‘i va vakuumda haydash qurilmalari.
Ishning borishi. 100 gr tamaki chinni hovonchada 15 gr so‘ndirilgan ohak bilan ezib maydalaniladi. Olingan aralashmani yumaloq tubli kolbaga solib suv bug‘i bilan haydaladi; haydash xlorid kislota qo‘shib kislotali muhit hosil qilingan distillat namunasi 2% li kremniy volframat kislota eritmasi bilan cho‘kma bermaguncha davom ettiriladi. So‘ngra distillat maydalangan oksalat kislota bilan kislotali muhitga keltirilib(kongo yordamida kislotali sharoiti tekshiriladi), suv hammomida sharbat holiga kelguncha bug‘latiladi.
Quyiltirilgan eritma sovitilgandan so‘ng nikotin oksalati va tamakida bo‘lgan boshqa alkaloidlarning tuzlari cho‘kadi. Cho‘kma filtrlanib siqiladi va uncha katta bo‘lmagan ajratgich voronkasiga o‘tqaziladi. Erkin holatdagi asoslarni ajratib olish uchun cho‘kma ishqorning 30% li eritmasi bilan ishlanadi va 3-4 marotaba efir bilan (har gal 30-40 ml) ekstraksiya qilib ajratiladi. Efir suvsiz K₂CO₃ bilan quritiladi va haydab olinadi.
Efir haydab olingandan keyin qolgan alkaloid asoslarning yig‘indisi maxsus haydash kolbasiga solinadi va parafin hammomida vakuum bilan haydaladi. Distillat oldindan og‘irligi tortilgan shisha balonchaga yig‘ilib, uning unumi aniqlanadivaolinganmoddashuidishningo‘zida kavsharlangan holda saqlanadi. Bu olingan asosningtarkibida oz miqdorda bo‘lsa ham boshqa alkaloidlar bo‘ladi. Nikotinning qaynash temperaturasi 760 mm simob ustuni bosimda 247,3⁰C (14 mm.sim.ust 120⁰C;10 mm sim. ust.da 114⁰C). [α]²⁰=-168°;n_D=1,5280; d²⁰=1,0924. Nikotin ko‘p organik erituvchilarda va suvda yaxshi eriydi.Yangi haydalgan nikotin rangsiz, hidsiz moysimon suyuqlik bo‘lib, uzoq vaqt saqlanganda yopishqoq holga kelib, sekin-asta qora tusga o‘tadi.