Mundarija kirish 2

20-rasm

Fiskal qoidalar qabul qilgan davlat guruhlari
Manba: Xalqaro valyuta jamg‘armasi ma’lumotlar bazasi
Izoh: Rasmlarda eng kamida bitta fiskal qoida mavjud davlatlar ko‘rsatilgan

Soliq-byudjet siyosatidagi asosiy xavf-xatarlar

1. 
   Davlat byudjeti daromadlariga narxlar va valyuta almashinuv kursining ta’siri.
   

Tabiiy gazning jahon bozorida narxi 10 AQSh dollari/1000 m³ kamayishi (yiliga 13 mlrd. m³) 135 mlrd.so‘m, oltinning (1 unsiya) hamda mis narxi 100 AQSh dollariga kamayishi (dividendsiz) – 1,9 trln.so‘m byudjet tushumini pasaytiradi.
Valyuta kursining yiliga 100 so‘mga mustahkamlanishi (zaiflashishi) Davlat byudjeti daromadlarining 600 mlrd. so‘m atrofida kamayishiga (oshishiga), import pasayishi va mamlakatimizda ishlab chiqarilgan mahsulotlar raqobatbardoshligining oshishi hisobiga to‘lov balansining mustahkamlanishiga olib keladi.
Shuningdek, inflyatsiya byudjet tushumlariga asosan foyda solig‘i, aylanmadan olinadigan soliq va qo‘shilgan qiymat solig‘ining soliqqa tortish bazasi o‘zgarishi hisobiga ta’sir ko‘rsatadi.

2. 
   Davlat byudjeti xarajatlariga narxlar ta’siri.
   

Ish haqi miqdorining 1 foizga oshirilishi yiliga 900 mlrd.so‘m atrofida, pensiya miqdorining 1 foizga oshirilishi esa 400 mlrd.so‘mdan ortiq byudjetdan qo‘shimcha mablag‘ talab etadi. Bundan tashqari:
valyuta kursining yil davomida o‘rtacha 100 so‘mga o‘zgarishi 150 mlrd.so‘m atrofida;
byudjet tashkilotlari uchun elektr energiya narxini 10 foizga oshirilishi natijasida 500 mlrd.so‘mdan ortiq;
byudjet tashkilotlari uchun sovuq suv va kanalizatsiya uchun to‘lovlar narxini 10 foizga oshirilishi natijasida 15 mlrd.so‘m atrofida;
byudjet tashkilotlari uchun tabiiy gaz narxini 10 foizga oshirilishi natijasida 30 mlrd.so‘m atrofida;
byudjet tashkilotlari uchun issiqlik energiyasi va issiq suv narxini 10 foizga oshirilishi natijasida 20 mlrd.so‘m atrofida xarajatlarning oshishiga olib kelishi mumkin.

2.