Mundarija: I. O’quv materiallar

GLOSSARIY

GLOSSARIY

G L O S S A R I Y
Xalqaro huquq – xalqaro munosabatlarni tartibga soluvchi shartnomaviy va odatlarga oid yuridik normalarning o’ziga xos tizimi. Bu haqda I bo’limdagi "Jamiyatning siyosiy va huquqiy tizimi. O’zbekistonda demokratik jamiyat qurilishining asosiy yo’nalishlari" mavzusidan mahlumot olishingiz mumkin.
Inson huquqlari huquqi – shaxsiy, siyosiy, iqtisodiy, ijtimoiy, madaniy huquq va erkinliklarga amal qilinishi va ularning rag’batlantirilishi orqali inson shaxsini har tomonlama rivojlantirishga yo’naltirilgan xalqaro huquq sohasi. Inson xuquqlari huquqi doirasida xalqlar huquqi haqida, masalan, ularning o’z taqdirini o’zi belgilash huquqi haqida ham fikr yuritiladi.
Xalqaro insonparvarlik huquqi (XIH) – insonparvarlik tamoyillariga tayangan holda qurolli nizolarning oqibatlarini yumshatishga yo’naltirilgan huquqiy normalar yig’indisidan iborat.
Birlashgan Millatlar Tashkiloti (BMT) – tinchlik va xavfsizlikni saqlash va mustahkamlash hamda davlatlar o’rtasidagi hamkorlikni rivojlantirish maqsadida tuzilgan davlatlarning xalqaro tashkiloti.
BMT Nizomi – Birlashgan Millatlar Tashkilotini tahsis etgan xalqaro shartnoma.
1949 yilgi Jeneva konventsiyalari va 1977 yilgi ularga Qo’shimcha protokollar – urushdan jabrlangan turli toifadagi kishilarni himoya qilishga yo’naltirilgan va XIHning asosiy manbai hisoblanuvchi xalqaro shartnomalar.
Statut – xalqaro shartnomaning nomlaridan biri.
Borliq – inson ongidan tashqarida va unga bog’liq bo’lmagan holda, yahni obhektiv ravishda mavjud bo’lgan reallik.
Inson huquqlari umumjahon Deklaratsiyasi – 1948 yil 10 dekabrda BMT Bosh Assambleyasi tomonidan qabul qilingan va inson huquqlarini xalqaro darajada himoya qilishga taalluqli bo’lgan birinchi dasturiy hujjat.
BMTning Qochoqlarning maqomi haqidagi konventsiyasi (1951 y.) – qochoqlar uchun minimum darajadagi qafolatlarni belgilab bergan xalqaro shartnoma.