Mundarija I bob. Python dasturlash tili va sintaksisi

print(a)

('kitob', 'daftar', 'qalam')

Ro’yxat bo’ylab sikl

Tuple to’plamida ham for siklidan foydalanib elementlarni tanlab olish mumkin. Hozir shu usulda elementlarni ekranga chiqaramiz:

a = ("kitob", "daftar", "ruchka") for x in a: print(x)

Elementning mavjudligini tekshirish

Biror elementning to’plamda mavjudligini in kalit so’zi orqali tekshiramiz. Masalan, ro’yxatimizda kitob borligini tekshiramiz:

Kortejning funksiya va metodlari

• 
  count(x) - kortejdagi x elementi sonini qaytaradi.
  
• 
  index(x) - kortejdagi x elementining indeksini qaytaradi.
  
• 
  any() - agar kortej elementi mavjud bo`lsa True qiymat qaytaradi, aks holda (kortej bo`sh bo`lsa) False qiymat qaytaradi.
  
• 
  max() - kortejning maksimal elementini qaytaradi.
  
• 
  min() - kortejning minimal elementini qaytaradi.
  
• 
  len() - kortejning uzunligini qaytaradi.
  
• 
  sorted() - kortej elementlaridan iborat yangi tartiblangan ro`yxatni qaytaradi.
  
• 
  sum() - kortej elementlari yig`indisini qaytaradi.
  

Keling tuple ya’ni kortejda metodlarni qo`llanilishini misollar yordamida ko`rib chiqamiz.

Tuplening uzunligi

Tuple to’plamining uzunligi, yani nechta elementdan tashkil topganligini len() funksiyasi bilan aniqlash mumkin:
a = ("kitob", "daftar", "ruchka")
print(len(a))

Element qo’shish

Tuple korteji o’zgarmas bo’lgani uchun unga element qo’shib bo’lmaydi. U boshida nechta element hosil qilgan bo’lsa, shuncha element bilan qoladi. Ammo istisno tariqasida, yuqorida elementning qiymatini o’zgartirganimiz kabi shu usulda yangi element qo’shsa bo’ladi.