Muhokama qilinib o‘quv jarayoniga foydalanish uchun tavsiya qilingan


Menejment funksiyasi klassifikasiyasi va tushunchasi



Download 2,43 Mb.
Pdf ko'rish
bet335/389
Sana30.12.2021
Hajmi2,43 Mb.
#97407
1   ...   331   332   333   334   335   336   337   338   ...   389
Bog'liq
kichik biznes va tadbirkorlik

7.2. Menejment funksiyasi klassifikasiyasi va tushunchasi 
Menejment  jarayoni  mazmuni  uni  funksiyalarda  kurinadi.  Menejment  funksiyasi 
deyilganda  boshkaruvga  doir  ma‘lum  masalalarni  yechishga  yunaltirilgan  bir  turli  ishlar 
yigindisi  tushuniladi.  Boshkaruv  organlari  va  ijrochilar  ma‘suliyatli  boshkarish 


 
165 
funksiyasini  belgilaydi.  Bu  vazifalar  funksional  bulim  to‗grisidagi  Nizom  va  mansabdor 
boshkaruvchilar  uchun  kursatmalarda  uz  ifodasini  topadi.  Boshkaruv  jarayonining 
funksional taxlili xar bir funksiya uchun ish xajmi asoslarini tashkil etadi, boshkaruvchilar 
sonini belgilaydi, va boshkaruv tizimini loyik^alashtiradi. 
Boshkaruv organlari asosiy va anik funkdiyalarga bo‗linadi. Asosiy funksiya xam ishlab 
chikarish jarayonida xam muomala va noishlab chikarish  amalga oshadi. 
Ular kuyidagilar: 
a) marketing;                    g) muvofiklashtirish; 
b) rejalashtirish;                d) ragbatlantirish; 
v) tashkil etish;                   ye) xisob va nazorat; 
A) Marketing - bu inson e^tiyoji va talablarini ta‘minlash va foyda olish maksadida bozor 
bilan  amalga  oshadigan,  tovarlar  sotilishini  ta‘minlash,  ayirboshlapshi  tezlapgtirishga 
karatilgan  faoliyat.  Masalan,  asosiy  tovarni  kayta  ishlash,  bozorni  taxlil  etish, 
kommunikasiyani  yulga  kuyishni,  taksimlashni  tashkil  etish,  baxolarni  belgilash,  servis 
xizmatini rivojlantirish. Bular boshkaruvni funksiyalariga ta‘sir etadi. 
B)  rejalashtirish  -  bu  ijodiy  loyixalaiggirnsh  istikbolini,  iktisodiy  sistemani  belgilash.  
Rejalashtirish barcha xujalik subyektlari strategiyasida uz aksini topadi. 
V)  tashkil  etish  -  bu  texnik,  iktisodiy,  ijtimoiy  va  boshkarish  sistemalarini  tartibga 
keltirish.  Menejmenti  tashkil  etish,  avvalo,  eng  makbul  tashkiliy  tuzilmalar  kurish, 
moddiy,  mexnat,  moliyaviy  resurslardan  samarali  foydalanish,  boshkarish  tizimlari 
orasidagi munosabatlarni uyushtirish. 
G)  muvofikashtirish  -  texnik,  iktisodiy,  ijtimoiy  masalalarni  birga  xal  etishda  barcha 
boshkaruv  funksiyalarining  kelishi.  Bundan  uzaro  aloka  urnatiladi,  amaldagi  meyor  va 
meyoriy xujjatlardan chetlanilsa ogoxlantiriladi. 
D)  ragbatlantirish  -  bu  inson  omilini  keng  demokrataya  asosida  faollashtirish,  uning 
manfaatlari yulida gamxo‗rlik kilishni boshkarish; 
YE) xisob va nazorat - bu boshkariluvchi sistema xolatining nazorat va xisobga olish, ishni 
bir meyorda ta‘minlashni boshkarish. 
Agar  boshkariluvchi  obyekt  uziga  xos  xususiyatlarga  ega  bulsa,  boshkaruv  funksiyalari 
xam  faoliyat  ko‗rsatadi.  Birok,  korxona  tamsolida  ^kuyidagilarni^  funksiyalarni  ajratish 
mumkin: 
a) asosiy ishlab chikarishni boshkarish; 
b) yordamchi ishlab chikarishni boshkarish; 
v) maxsulot sifatini boshkarish; 
g) mexnat va ish xakini boshkarish va boshkalar. 
Xar  bir  anik  funksiya  menejment  funksiyasining  tarkibiy  kismi  bulib,  ular  uz  navbatida 
yana bir necha kismga bulinadi. Masalan, asosiy ishlab chikarishni boshkarish marketing, 
rejalashtirish,  ragbatlantirish  va  boshkalarni  uz  ichiga  oladi.  xamma  funkdiyalar  uzaro 
alokada buladi. 
Bozor  muxitining  tez  uzgarishi  korxonaga  doim  "tashvish"  keltarib  turadi.  Axoli 
daromadi,  xarid  kilish  kobiliyati,  maxsulot  va  xizmatlarga  bulgan  talab,  demografik 
sharoit tee-tez uzgarib turadi. 
Masalan, axoli turmush darajasining usishi diltortar tovarlarga extiyojni oshiradi. Shunday 
tovarlarga talabni kondirgan korxona katta foyda oladi. Bozor munosabatlarining uzgarishi 


 
166 
ishlab  chikarish  va  boshkarishni  o‗zgarishini  talab  etadi.  Menejment  funksiyasini 
uzgartirishga extiyoj tugiladi. Yana kuyidagilar kayta kuriladi: 
rejalashtirish,  tashkil  etish,  muvofiklashtirish,  ragbatlantirish,  xisobga  olish  va  nazorat 
kilish va boshkalar. 
Bozor munosabatlariga ugish, barcha Nizom, yuriknomalar konunga zid meyoriy xukukiy 
xujjatlarni kayta  kurishni  talab  etadi. Boshkarish, lizing,  moliya  va  kredit, narx belgilash 
va  rejalashtirishda  yangi  nizomlar  kabul  kilinadi.  kuyi  va  yukori  tashkilotlar  urtasida 
oshkoralik kengayadi, boshkaruv organlari funksiyasi uzgaradi. 
Menejment  funksiyasining  "boshkarish"  roli  xam  tubdan  uzgaradi.  Xalk;  xujaligining 
barcha bo‗ginlari, xukukiy boshkarish boshkatdan kuriladi. 
Asosiy  e‘tibor  ishlab  chikarish  va  iste‘mol  urtasidagi  zaruriy  munosabatni  urnatishga 
karatiladi.  Ishlab  chikarish  va  ta‘minot,  mexnat  va  ish  xaki,  ishchi  urni  soni  va  mexnat 
resurslari, talab va taklif urtasidagi ziddiyatlar bartaraf etiladi. 
Boshkaruv organlarining nixoyatda samarali ishlashi ijtamoiy-iktisodiy   rivojlantirish   va   
unga   erishish   vositalarini muvofiklashtirishni kuzda tutadi. 
Mexnatni  pirovard  natijasiga  karab  xodimlarni  ragbatlantirish  kundalang  turadi.  Bunda 
moddiy ragbatlantirish bilan birga xodimlarni ma‘naviy ragbatlantirish usuli kullaniladiki, 
aksariyat xollarda u katta samara beradi. 
Shunday kilib menejment funksiyasi xech kachon sunmaydi, u doim anik milliy xolatlarni 
xisobga  olgan  xolda  xamda  inson  ruxiyatidagi  uzgarish  jarayonlariga  karab 
takomillashaveradi. 
 

Download 2,43 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   331   332   333   334   335   336   337   338   ...   389




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish