Muhandislik kommunikatsiyalari va tizimlari

Ma’ruza 7

Tezkorlik koeffitsienti haqida tushuncha

Reja:

1. Tezkorlik koeffitsienti n_s kurakli nasoslar

2. Tezkorlik koeffitsienti n_s nasoslarning 3 ta asosiy korsatkichi

Tezkorlik koeffitsienti n_s kurakli nasoslarni suyuklikka bergan energiyasi bakolash va ularni bir-biriga solishtirishga imkon beradi.

Nasos ishchi gildiragining solishtirma aylanish chastotasi yoki tezkorlik koeffitsienti deb, kurilayotgan nasosning ishchi gildiragiga geometrik uxshash bulgan, faraz kilinayotgan yangi andoza nasosning ishchi gildiragi aylanish chastotasiga aytiladi. Bunday andoza gildirakning ulchamlari shunday tanlanadiki, bosimi H^Im, suv uzatishi Q™ =75 l/s bulganda, suyuklikka bir ot kuchi N_aH=loT.K. kuvvat bera olishi imkoniyatiga ega buladi.

Yuqoridagi (3.58) formulaga Q_ah=0,075 m³/s, qiymatlarini kuyib, solishtirma aylanish chastotasini aniqdaymiz:

(3.62)

Bu formula bir tomonlama suyuklik kiradigan bir gildirakli nasoslarning eng kulay ish tartiblari uchun tugridir. Ikkn tomonlama suyuklik kiradigan va kup gildirakli nasoslarning ish kursatkichlarini xisobga olib, formulani kuyidagicha umumiy kurinishda yozish mumkin:

Tezkorlik koeffitsienti n nasosning 3 ta asosiy ish korsatkichini oz ichiga oluvchi universal kriteriyadir. Ushbu tezkorlik koeffitsienti nasos turini ifodalashi mumkin. Masalan. Har hil turdagi . tuzilishdagi va turli shakldagi oqimli qismlarga ega bolgan lekin qiymati teng nasoslarning kop hossalari bir biriga yaqin boladi.Tezkorligi yuqori (n=400-800) bolgan nasoslarning o’lchamlari ogirligi kam boladi, lekin kichik bosim hosil qiladi va suv uzatishi koproqdir. Hamma oxshash bolgan nasoslarning n koeffitsienti bir xil qiymatga teng. Lekin hamma hollarda n qiymati teng nasoslar oxshash bolavermaydi.

Tezkorlik koeffitsienti miqdoriga qarab nasoslarning ishchi gildiragi shakli va olchamlari ozgarib boradi hamda ularni sekinyurar ortacha tezkor markazdan qochma oqiy va dioganal nasoslar guruhiga bolishi mumkin.
Nazorat savollari

1. 
   Tezkorlik koeffitsienti n_s nasosning 3 ta asosiy kursatkichini sanab bering?
   
2. 
   Nasos ishchi gildiragining solishtirma aylanish chastotasi deb nimaga aytiladi?