Muhandislik grafikasi

 
 
a) 
 
 
 
b) 
1.35-shakl 
 
To‘g‘ri chiziqni proeksiyalovchi tekislik bilan kesishishi. 
Proeksiyalovchi tekislikning xossasiga asosan 
tekislikda yotgan har qanday tekis geometrik shaklning bitta proeksiyasi to‘g‘ri chiziq ko‘rinishda tekislikning iziga 
proeksiyalanadi. Xuddi shunga asosan, umumiy vaziyatda joylashgan to‘g‘ri chiziqning proeksiyalovchi tekislik 
bilan kesishish nuqtasining proeksiyasi shu tekislikning iziga proeksiyalanadi. 
1.36,a-shaklda AB to‘g‘ri chiziqni 

tekislik bilan kesishish nuqtasi K va uning K
1
, K
2
proeksiyalarini yasash 
ko‘rsatilgan. Umumiy vaziyatdagi AB to‘g‘ri chiziqning 

proeksiyalovchi tekisligi bilan kesishish nuqtasini aniqlash 
uchun AB to‘g‘ri chiziqni 

proeksiyalovchi tekislikning 

П
1
gorizontal izi bilan kesishgan nuqtasi K
1
ni aniqlab, 
so‘ng undan 

П
1
iziga perpendikulyar qilib to‘g‘ri chiziqni ko‘taramiz, u AB bilan kesishib, K nuqtani aniqlaydi. 
1.36,b-shaklda AB to‘g‘ri chiziqning 

proeksiyalovchi tekislik bilan kesishish nuqtasi K ni aniqlash epyurda 
ko‘rsatilgan. Bunda AB to‘g‘ri chiziqning gorizontal proeksiyasi va tekislikning 

П
1
gorizontal izi bilan kesishish 
nuqtasi K
1
ni aniqlab, u bo‘yicha frontal proeksiyasi K
2
topiladi. Bular K nuqtaning proeksiyalarini ifodalaydi. 
a) 
 
 
 
b) 
1.36 -shakl 
To‘g‘ri chiziqni umumiy vaziyatda joylashgan tekislik bilan kesishuvi.
To‘g‘ri chiziqni umumiy vaziyatda 
joylashgan tekislik bilan kesishuv nuqtasini aniqlash chizma geometriyaning pozitsion masalalarini yechishda 
muhim ahamiyatga ega. Masalan, to‘g‘ri chiziq bilan sirtlarni kesishishi, sirtlarning tekislik bilan kesishish chizig‘ini 
va sirtlarning o‘zaro kesishuv chizig‘ini yasashda tatbiq etiladi.
m to‘g‘ri chiziq bilan 

tekislikning kesishish nuqtasini aniqlash tartibini ko‘rib chiqamiz (1.37-shakl): 
-
berilgan m to‘g‘ri chiziq orqali yordamchi kesuvchi 

tekislik o‘tkaziladi;
-
berilgan 

tekislik bilan yordamchi F tekislikning MN kesishuv chizig‘i aniqlanadi; 
-
aniqlangan MN chizig‘i bilan berilgan m to‘g‘ri chiziqning kesishgan joyida izlanayotgan K nuqta kelib 
chiqadi. 
1.38-shaklda AB to‘g‘ri chiziq bilan izlari orqali berilgan 

tekislikning kesishuv nuqtasi epyurda quyidagi 
qo‘shimcha yasashlar orqali aniqlangan. Buning uchun:

---

-
AB to‘g‘ri chiziq orqali frontal proeksiyalovchi 

(
