Muhandislik geologik tadqiqotlar

A
- zaxiralar razvedka laxmlari bilan to’liq o’rganilgan va chegaralangan; 
sifatli o’rganilgan, qazib olish texnologiyasi ishlab chiqilgan;
V
-zaxiralar laxmlar bilan razvedkalangan va chegaralangan;
C
1
- zaxiralar razvedka skvajinalarini tarqoq to’ri asosida aniqlangan;
C
2
- zaxiralar alohida razvedka laxmlari bilan tasdiqlangan umumgeologik 
ma’lumotlar bo’yicha taxmin qilingan. 
Kondagi qurilish materiali miqdorini hisoblashni odatda o’rta arifmetik 
usulda yoki parallel kesimlaruslubida o’tkaziladi. Birinchi holda avval foydali 
qazilmani o’rtacha qalinligi aniqlanadi
А
o’rt
 =<А
1
+A
2
+А
3
+...+А
11
) 
bunda 
А
1
, 
А
2
... h- foydali qazilma qatlamini ushbu kesimdagi qalinligi – 
kesimlar soni. Keyin, foydali qazilma maydonini (S) bilgan holda uning hajmi 
aniqlanadi, м
3
S
 =? А
ўрт.
 
Parallel kesimlar uslubi (vertikal kesimlar) konlarini uzunchoq tuzilishida 
va razvedka chiziqlari parallel joylashganda qo’llaniladi. Geologik kesim har bir 
razvedka chizig’i bo’yicha tuziladi va planimetr yordamida foydali qazilmani 
maydoni aniqlanadi. 
Ikkita parallel kesim orasidagi blokda zahira hajmi bu kesimlar maydonini 
yarim yig’indisini ular orasidagi masofaga ko’paytmasiga teng. 
Yanada aniqroq hisoblar uchun boshqa murakkabroq usullar qo’llaniladi. 
O’xshash yo’l bilan ustki jinslar hajmi aniqlanadi, ular foydali qazilma qatlamini 
qazib olishdan avval olib tashlanishi kerak. 

---

240 
33. BINO VA INSHOOTLAR QURILISHI UCHUN MUHANDISLIK -