Muhandislik geodeziyasi

Nazorat savollari

1. Poligon ichki burchaklarini tenglash tartibi.

2. Ichki burchaklardagi yo‘l qo‘yarli xatoni tarqatish tartibi.
3. Direksion burchak va rumblarni hisoblash.
4. Koordinata orttirmalarini hisoblash va tenglash.
5. Koordinata orttirmalaridagi yo‘l qo‘yarli xatolarni tarqatish tartibi.
6. Burchak uchlari koordinatalarini hisoblash.
LABORATORIYA ISHI № 9


Ochiq teodalit yo‘llari burchak uchlari koordinatalarini hisoblash jadvalini ishlash

Ochiq teodalit yo‘llarini ichki burchaklarini tenglash.

19-rasm
O‘lchangan o‘ng ichki burchaklar natijalari bo‘yicha ichki burchaklarni yig‘indisi hisoblanadi:
Σβ_o‘lch =β₁+β₂+β_3…….+β_n
Ularning nazariy yig‘indisi hisoblanadi:
Σβ_naz = _{ b  }+180˚· n
Ichki burchaklarni o‘lchashdagi xato hisoblanadi:
f_β = Σβ_o‘lch – Σβ_naz = Σβ_o‘lch – ( _{ b  }+180˚· n)
Ichki burchaklarni o‘lchashdagi yo‘l qo‘yarli xato quyidagi formula bilan hisoblanadi:
f_{β y. q.} ≤ ± 1,5·t· ,
n – ichki burchaklar soni;
f – ishlatilgan teodolitni aniqligi
Agar _{ } bo‘lsa, xato _{ }teskari ishora bilan, tomonlar uzunligi teskari proporsional tarzda tarqatiladi va tuzatilgan burchaklar hisoblanadi.
Ochiq teodalit yo‘li tomonlarining direkson, rumb burchaklari va koordinata ortirmalari xuddi yopiq poligondagi kabi hisoblanadi.
Ochiq teodalit yo‘llari koordinata ortirmalarini tenglash.
Hisoblangan koordinata ortirmalarini amaliy yig‘indisi hisoblanadi:


ya’ni ochiq yo‘llarda ortirmalar yig‘indisi oxirgi nuqta koordinatasidan bosh nuqta koodinatasining ayirilganiga teng.
O‘lchashdagi xatolar oqibatida paydo bo‘lgan ortirmalar xatosi quyidagi formulalar bilan hisoblanadi.



Absalyut xato esa quyidagi formula bilan hisoblanadi.

So‘ngra nisbiy xato hisoblanadi.

Agar yuqoridagi shart bajarilsa yopiq poligondagi yopiq poligondagi kabi tenglanadi va tuzatilgan ortirmalar bo‘yicha asos nuqtalarining koordinatalari hisoblanadi:


Natija to‘g‘ri chiqqanini ohirgi nuqta koordinatalari X₀ U₀ qiymatlari bo‘yicha tekshiriladi.