Muhandislik -geologik tadqiqotlar

neotektonika    yoki  geotektonika  deb  ataladi.  Ko’pchilik    tadqiqotchilar  fikricha 
neotektonik jarayonlari hosil  bo’lishi sabablari - to’la o’rganilmagan. Taxminlarga 
ko’ra    -  tektonik    harakatlarga  ichki  issiqlik  to’plamidan  hosil      bo’ladigan 
zo’riqishlar  sabab  bo’lishi  mumkin.  Yer  qobig’idagi    deformatsiyalar  va  tektonik 
harakatlarga dengiz sathidan  7 - 8,9 km ko’tarilib turadigan baland tog’ tizmalari 
yoki  okeandagi 6 - 11 km chuqurliklar, 4km balandlikdagi  And  tog’larida dengiz 
qoldiqlaridan  tashkil  topgan  dengiz    yotqiziqlari  bo’lishi;  baland  dengiz  va  daryo 
terrasa    (supachalari)  misol  bo’la  oladi.  Masalan;  Qora  dengiz,  Kavkazoldi 

---

63 
 
sohillaridagi eng   Qadimiy  terrasa hozirda 900 m balandlikda joylashgan.  Dengiz 
yotqiziqlarining  tarqalish  xarakteri,  ularni  ayrim    maydonlarda  to’planish  vaqti  - 
vaqti  bilan  ro’y  berishi,    dengizni  bir  necha  marta  quruqlikka  kirib  borishi  va 
qaytishi  bilan  izohlash  mumkin.  Yer  qobig’ining  tektonik      harakatlar  bo’yicha 
siljuvchan va turg’un hududlar bo’lib,  ular shunga mos ravishda  geosinklinal  va