Muhandislik -geologik tadqiqotlar


a  -  egri  chiziqli  (yoz  payti)  va    b



Download 6,89 Mb.
Pdf ko'rish
bet20/303
Sana16.09.2021
Hajmi6,89 Mb.
#175764
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   303
Bog'liq
-qullanma

a  -  egri  chiziqli  (yoz  payti)  va    b  -  egri  chiziqli 
(qish) xarakteridir. I - zona umumiy qalinligi -12-
15  m  ga  teng,  qish  mavsumida  harorat  0
0
  dan 
tushib ketganda I A - zonacha hosil bo’ladi. I -A- 
zonachaning  qalinligi  yoki  boshqacha  aytganda 
muzlash  chuqurligi  mavsumga,  iqlimga,  tog’ 
jinsining  turiga  bog’liq  bo’lib, bir  necha  sm dan 
2  m  va  undan  ko’proq    bo’lishi  mumkin.  Iliq 
mo’tadil iqlimli mintaqalarda,  I zona faqat   a - egri chizig’i bilan xarakterlanadi. 
Yerning  qa’riga  chuqurlashganlik  sari  temperaturaning  mavsumiy  va    kunlik 
o’zgarishlari  ta’siri  sustlashadi  va  15-40  m  chuqurlikda  doimiy  haroratli  zona 
joylashib, ushbu hududdagi  o’rtacha yillik haroratga teng bo’ladi. Shimoliy  yarim 
sharda  u  -  15,5
0
C,  janubiy  yarim  sharda  esa  -    13,6
0
C  ga  teng  bo’ladi.  III  zona 
oralig’ida  chuqurlashgan  sari,  harorat  ortib  boraveradi.  Har  100  m  ga  chuqur-
lashgan  sari haroratning  ortib  boorish  qiymati - geotermik gradient  deb atalib, 
1
0
C  ga  temperatura  oshib  boradigan    chuqurlik  o’zgarish  qiymati  -  geotermik 
bosqich  deb  ataladi.  Bu  bosqichning  o’rtacha  qiymati  33  m  ga  teng.  Vulqonli 
faoliyat  ko’p  bo’ladigan  joylarda  yer  osti  erib,  qizigan  magmalar  harorati  tufayli 
geotermik bosqich 5 - 7 m ga  tushadi. Masalan, yer yuzasining turli mintaqalarida 
geotermik  bosqichning  o’rtacha  qiymati  quyidagiga  teng:  Bokuda  -  26  m, 
Donbassda  -  28  -  33  m,  Xar’kovda  -  37,7  m,  Moskvada  -  38,4  m,  Toshkent 
tumanida  -  35,5  -  37m,  Qizilqumda  -  29  -  33  m.  Temperaturaning  chuqurlik 
o’zgarishi  bilan  oshib  borish  konusi  3  -  5  km  gacha  ta’sir  etadi.  Yer  qobig’ining 
eng  chuqur  joylari  va  mantiyaning  yuqori  qismlaridagi  haroratni  lava  haroratiga 
qarab  aniqlash  mumkin  -  u  taxminan  1500
0
C  atrofida  bo’ladi.  Hozirgi  zamon 
ma’lumotlarga  ko’ra  Yer  yadrosining  harorati  2000  -  2500
0
C,  bosimi  3,5 
mln.atm.ga teng.      
2.2-rasm. Yer ichida 
temperaturaning  
taqsimlanish  sxemasi 


20 
 

Download 6,89 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   303




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish