Muhandislik -geologik tadqiqotlar

Q = U
pr
 t
sr
, 
bunda:  U
pr
  -  o’rganilayotgan  kesmaning  1m  uzunligini  bir  yo’nalishdagi 
darzliklari soni (20-50 p. m o’rganilayotgan kesmaning 1 p. m ga to’g’ri keladigan 
darzliklarning o’rtacha soni olinadi); t
sr
 - darzliklarning o’rtacha kengligi; 
 6) 
darzlikni 
g’ovaklik 
koeffitsientidan, 
tog’ 
jinslarini 
suv 
o’tkazuvchangligi  orqali  baholanadi  va  u  darzlik  maydonini  jins  maydoniga 
bo’lgan nisbati orqali aniqlanadi;  
  7)  darzliklar  sonidan,  chuqurlik  birligiga  quduq  bilan  kesib  o’tiladigan 
jins kerni orqali aniqlanadi. Shuni ta’kidlab o’tish kerakki bu nisbiy ko’rsatgichdir, 
chunki burg’ilash davomida kern sinadi (buziladi);  
 8) kernni chiqish foizidan - foizlarda keltirilgan, olib chiqilgan kern uzun-
ligini  reys  uzunligiga  nisbatidan.  Undan  faqat  tog’  jinsini  bilvosita  (aniq)  va 
taxminiy tavsifi sifatida foydalanish mumkin.  Shuning uchun boshqa usullar bilan 
darzlilik  darajasi  mavjudligi  aniqlanganda  kernni  chiqishi  yordamchi  ma’lumot 
sifatida ishlatilinadi. 

---

164 
 
  9) suv miqdoridan, quduqni burg’ilash (yuvuvchi eritmani yutilishi (singib 
ketishi)  yoki  quduqqa  suv  quyish  tajribasi  vaqtida  1  p.m  quduq  stvolidagi  suv 
yutilishi (solishtirma suv yutilishi);   
 10)  darzli  jinslarning  fil’tratsiya  koeffitsientidan,  gidrogeologiyada  ishlab 
chiqilgan usullar bilan aniqlanadi; 
Tog’ jinslarining barcha ko’rsatib o’tilgan miqdoriy darzlik darajasi:  
-  jinslarni darzlik darajasini solishtirib boholash uchun; 
-  klassifikatsiyalash maqsadida; 
-  jinsning  xususiyatlarini  yaxshilash  uchun  turli  usullarni  qo’llash 
darajasini  aniqlash  uchun  (masalan:  darzli  jinslarni  sementlash)  foydalanilishi 
mumkin. 
Muhandis-geologik  yozish  ishlarida  jinsni  ichida  tarqalgan  boshqa 
shakllarga  -  kavernlar,  jeodalar  (12  rasm),  kanallar,  g’ovaklarga  ham  e’tibor 
qaratiladi;  ularni  shakllari,  xarakterli  tomonlari,  ma’lum  tarkibli  jinslarga 
bog’liqligi ta’kidlab o’tiladi.