Muhandislik -geologik tadqiqotlar

Namuna  va  monolitlar  olish.  Burg’ilash  jarayonida  namuna  tanlash 
chuqurligi va shu jins paydo bo’lishining boshlanishini qayd  qilgan holda har bir 
o’tgan qatlamdan tuproqning monoliti (qattiq tog’ jinslari) tanlanadi.  
Odatda, ko’p miqdordagi quduqlarni burg’ilashda (10 dan ortiq) selektsiya 
quduqlarning  70-80  %    dan  olinadi.  Bu  qo’shni  quduqlar  orasidagi  tuproqlar 
o’xshash xususiyatlarga ega degan taxminga  asoslangan.  Boshqa hollarda har bir 
metr chuqur uchun va tog’ jinslari chegaralarida tanlash  amalga oshiriladi. Ayrim 

---

200 
 
hollarda  xatolarning  oldini  olish  uchun  barcha  quduqlar  uchun  selektsiya 
o’tkaziladi.  So’ngra  laboratoriya  sharoitida  ularning  fizik  tarkibi  aniqlanib,  u 
tuproqlarni  muayyan guruhga tayinlash uchun asos bo’lib xizmat qiladi. Biroq, bu 
sinov  usuli  ko’proq  vaqt  talab  qiladi,  chunki  u  qo’shimcha  harajatlarni 
(laboratoriya  tadqiqotlari,  tashish  va  aniq  bir  xil  monolitlarni  saqlash  va 
boshqalar). 
Jinslardan    olingan    namunalar    uzunligi  1  m,  kengligi    0,5  m,  balandligi  
0,1  m  bo’lgan  maxsus  qutilarga  joylashtiriladi.  qutilar    0,1x1  m  o’lchamli  
yacheykalarga bo’linadi. 
Har bir yacheykada quduqdan ko’tarilgan namuna joylashtirilib, quduqning 
raqami, namunasi va  olingan chuqurligini ko’rsatuvchi yorliq bilan ta’minlanadi. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

201