Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent Axborot Texnologiyalari Universiteti Telekommunikatsiya Texnologiyalari Fakulteti 413-19- guruh talabasi Mirzamaxmudov Lamshidning Ma’lumotlar ba’zasi fanidan tayyorlagan Mustaqil ishi-1

COMMIT - bunda MBdagi o`zgarishlar doimiy bajariladigan bo`ladi va yangi tranzaksiya COMMIT buyrug`idan so`ng boshlanadi.

ROLLBACK - bunda tranzaksiyada bajarilgan barcha o`zgarishlar bekor bo`ladi va yangi tranzaksiya ROLLBACK buyrug`idan so`ng boshlanadi.

Tranzaksiyalarning bajarilishini boshqarish modeli SUBD Sysbase dasturida qo`llanilib, quyidagicha foydalaniladi:

BEGIN TRANSACTION - tranzaksiyaning boshlanishini bildiradi.

COMMIT TRANSACTION - tranzaksiyaning muvaffaqiyatli tuganini bildiradi. Bunda yangi tranzaksiya avtomatik ravishda ishga tushmaydi. SAVE TRANSACTION - bunda tranzaksiya ichida saqlash nuqtasi tashkillashtiradi va saqlash nuqtasiga nom berish imkoniyati yaratiladi. ROLLBACK - bunda barcha tranzaksiyadagi amallar bekor qilinadi va MB holati tranzaksiyadan oldingi holatga qaytariladi.

Shunday qilib, tranzaksiya - bu MBga tugallangan murojaat bo„lib quyidagi to`rtta shartning bajarilishini kafolatlaydi:

Shunday qilib, tranzaksiya - bu MBga tugallangan murojaat bo„lib quyidagi to`rtta shartning bajarilishini kafolatlaydi:

1. Bo„linmaslik (atomarnost) - tranzaksiya boshi va oxiriga ega bo„lgan bo„linmas blok. Bu blok yoki to„liqligicha bajariladi, yoki umuman bajarilmaydi;

2. Kelishuvchanlik - tranzaksiya tugaganidan so„ng, hamma ob‟yektlar kelishganlik holatini saqlab qoladi;

3. Himoyalanganlik - har bir tranzaksiya jarayoni boshqa tranzaksiya ishiga ta‟sir ko„rsatmaydi.

4. Doimiylik - tranzaksiya jarayonida bajarilgan barcha o„zgarishlar doimiylik xarakteriga ega.

Foydalangan adabiyotlari

• 1. В.П. Базы данных. Книга 2 распределенные и удаленные базы данных: учебник.// Москва ИД «ФОРУМ» - ИНФРА-М. – 2018. – С 261.
• 2. Голицына О.Л. Базы данных: учеб. Пособие // – 4-е изд., перераб. И доп. – М.: ФОРУМ: ИНФРА-М, 2018. – 400 с.
• 3. Мартишин С.А. Базы данных. Практическое применение СУБД SQL –и NoSQL – типа для проектирования информационных систем: учеб. Пособие // - Москва: ИД «ФОРУМ» - ИНФРА-М, 2019, – 368 с.
• 4. Rahul Batra. SQL Primer An Accelerated introduction to SQL Basics.// Gurgaon, India. 2019. –P 194.

Xulosa:

Men bu mustaqil ishni qilish mobaynida tranzaksiva xaqida malumotga ega boldim va SQL da ishlashini korib chiqdim. Tranzaksivalarni turlarini xam bilib oldim keyn esa malumotlar bazasi fanida qanday axamiyatga ega ekanligini xam organdim !!!