Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universiteti akt sohasida iqtisodiyot va menejment fakulteti Laboratoriya ishi №1-2 Guruh: 111-19 Bajardi: Olimov Muhammadrasul Tekshirdi: Atadjanova N. S. Toshkent-2021

Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universiteti
AKT sohasida iqtisodiyot va menejment fakulteti

Laboratoriya ishi № 1-2
Guruh: 111-19
Bajardi: Olimov Muhammadrasul
Tekshirdi: Atadjanova N.S.

Toshkent-2021

1-TOPSHIRIQ

10.User Created Packet Window (Foydalanuvehi tomonidan yaratilgan

paketlar oynasi) - bu oyna ,stsenariy simulyatsiyasi paytida tarmoqda yaratilgan
paketlarni boshqaradi.

Cisco VIRL

Avvalo, Cisco kompaniyasining rasmiy virtual laboratoriyasini eslatib o'tish kerak. Bu Cisco VIRL (Virtual Internet Routing Lab). Joriy versiya 1.6. Rasmiy sayt - http://virl.cisco.com (qiziqki, 2020 yilda tarmoq xavfsizligi bo'yicha eng yirik ishlab chiqaruvchilardan biri tomonidan yaratilgan sayt TLS versiyasiga ega emas).

Keyingi virtual laboratoriya GNS (Graphical Network Simulator) hisoblanadi. GNS ning birinchi versiyasi 2007 yilda paydo bo'lgan va Qt tilida yozilgan Dynamips uchun grafik interfeys edi. 2014 yilda loyiha jiddiy qayta ishlandi (ishlab chiquvchilarga ko'ra, u kodning atigi 5 foizini saqlab qoldi) va GNS3 paydo bo'ldi. Bundan tashqari, "3" aslida versiya emas, balki ismdir. Joriy versiya GNS3: 2.2. Endi GNS3 nafaqat Dynamips tasvirlarini, balki QEMU-ni ham ishga tushirishga, shuningdek, IOU va boshqa virtual mashinalar bilan o'zaro ishlashga imkon beradi. Ilova "qalin", ya'ni. to'g'ridan-to'g'ri o'zi joylashgan mashinada ishlaydi. Qurilmalarga taqlid qilish uchun u bir xil xostda yoki masofadan turib joylashgan virtual mashinalardan foydalanishi mumkin.
2-Labaratoriya


Cisco Packet Tracer Cisco tomonidan ishlab chiqilgan va telekommunikatsiya tarmoqlari va tarmoq qurilmalarini o'rganish, shuningdek oliy o'quv yurtlarida laboratoriya mashg'ulotlarini o'tkazish uchun tavsiya etiladi.
Turli xil qurilmalardan foydalanishga imkon beradi. (Kommutator, konsentrator, marshrutizator, lokal stansiya, simsiz uskunalar). Asosiy oyna 1-rasmda ko‘rsatilagan.
1- rasm. Cisco Packet Tracerning asosiy oynasi

Oynaning asosiy qismida modellashtiruvchi tarmoq ko‘rsatilgan. Ob’yekt turini tanlash oynaning mana shu qismida amalga oshiriladi.


2- rasm. 



Element turini tanlash
Oynaning o‘ng tarfida tarmoq ob’yektlarining o‘zi joylashgan, ya’ni imkoni bor ob’yektlar turi.
Routers marshrutizatorlar turli xil seriyadagi imkoni bor Cisco marshrutizatorlari, shuningdek, barcha marshrutizatorlar uchun funksiyalarni bajaradigan umumlashgan marshrutizatorlar (Generic).
Switches – kommutatorlar 2 darajadagi turli xil seriyali imkoni bor boshqariluvchi kommutatorlar.
Hubs – konsentratorlar – Wireless Devices simsiz uskunalar.
Generic umumlashgan nuqta, Linksys simsiz marshrutizator, Linksys integrirlangan xizmatlar bilan.
Connection – uskunalarni bog‘lovchi turli xildagi bog‘lamalar:
1.Auto – bog‘lanish turini avtomatik aniqlovchi. (uskunalarni eng yaxshi bog‘lanish usulini avtomatik tarzda aniqlaydi.)
2.Console – Console kabeli yordamida bog‘lanish. (shaxsiy kompyuterga Com porti orqali va Ciscouskunasi yordamida Console ga kiriladi).
3.Copper Straight Trough – kabelning to‘g‘ridan to‘g‘ri ulanish usuli orqali bog‘lanish.
4.Copper Cross Over – kabelning kross ulanish usuli orqali bog‘lanish.
5.Fiber – optik tolali liniya aloqasi orqali bog‘lanish.
6.Phone – telefon liniyasi orqali ulanish.
7.Coaxial – koaksikal kabel yordamida bog‘lanish.
8.Serial DSE va Serial DTE – aloqaning ketma – ket kanallari.
9.End Devises – yakunlovchi qurilmalar.
1. PCPT – PC – PT shaxsiy kompyuter
2.Server PT – Server stansiya
3.Printer PT – tarmoqli printer
4.7960 – IP telefon
5.WAN Emulation – global tarmoq emulsiyasi, umumiy tarmoqda (Cloud) yoki (DSL modem, Cable modem) aloqasi modem aloqasidagi emulyatsiya.
Custom Made Devises – fizik darjada uskunalar konfiguratsiyasini amalga oshirishga imkon beradi.(Yangi tarmoq platalarini qo‘shish, platalarni kengaytirish va hok.)
Multiuser Connection – bog‘lanishlar emulyatsiyasi (Laboratoriya ishlarida foydalanilmaydi).

3-Labaratoriya.


10.4 ta notebook, 4 ta shaxsiy kompyuter, 1 ta kommutator va 1 ta konsentrator orqali LAN tarmog’ini quring