Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti “Komputer injinering” fakulteti 2-bosqich 214-guruh talabalari Qurbonov Sharof va Elmurodov humoyunlarning “Elektronika va sxemalar” fanidan tayyorlagan mustaqil

Chiqish signallarining kirish signallariga yoki keyingi kaskadlarning oldingi kaskadlarga bo’lgan tasiri kuchaytirgichlardagi teskari aloqa deb ataladi.

Teskari aloqadan foydalanganda buzilishlarning hamma turlari kamayadi. Sxemaning xususiy shovqin darajasi zaiflashadi.

Musbat va manfiy teskari aloqalar mavjud.

Agar teskari kuchlanish fazasi kuchaytirgich kirishiga tasir etayotgan kuchlanish fazasiga mos kelsa bunday aloqa musbat aloqa deyiladi. Musbat teskari aloqada umumiy kirish kuchlanishi ortadi.

• Agar teskari kuchlanish fazasi kuchaytirgich kirishiga tasir etayotgan kuchlanish fazasiga mos kelsa bunday aloqa musbat aloqa deyiladi. Musbat teskari aloqada umumiy kirish kuchlanishi ortadi.
• Agarda teskari aloqa kiritilishi natijasida kirish kuchlanishi kamaysa (ularning fazalari qarama-qarshi bo’ladi) bunday aloqa manfiy aloqa deb ataladi.
• Musbat teskari aloqalar elektron avtogeneratorlarda qo’llanilmoqda.
• Manfiy aloqalar sifat ko’rsatgichlarini orttirib kuchaytirish koeffisenti kirishiga qaramasdan ulardan kuchaytirgichlarda keng foydalanilmoqda.

O‘zgarmas kuchlanish sathini siljitish sxemasi

Integral kuchaytirgichlar bevosita bog‘langan bosqich sxemalari ko‘rinishida quriladilar. Bu vaqtda bosqichdan bosqichga o‘tganda signal doimiy tashkil etuvchisining o‘zgarishi kuzatiladi. Bu holat esa keyingi bosqichlarni ishlab chiqarishda qiyinchiliklar tug‘diradi. Bu kamchilikni bartaraf etish maqsadida o‘zgarmas kuchlanish sathini siljitish qurilmalari qo‘llaniladi. Ular sath transformatorlari deb ham ataladilar. Bu vaqtda sath siljitish qurilmasi signal o‘zgarmas tashkil etuvchisini keyingi bosqichga o‘zgarishlarsiz uzatishi kerak, ya’ni kuchlanish bo‘yicha kuchaytirish koeffisienti bo‘lishi kerak. Ammo satxni siljitish sxemalari o’zgarmas asosini avvalgi kaskadlardan keying kaskadlarga nafaqat pasaytiradi, ko’paytiradi xam.

Chiqish zanjiri manba kuchlanishidan kirish zanjiriga siljitish kuchlanishini uzatishni amalga oshiruvchi bir qancha texnik usullar mavjud. Bunday sxemalar siljitish sxemalari deb ataladi. Ish yoki sokinlik rejimi kuchaytirgich kirishidagi siljitish kuchlanishining qiymati bilan aniqlanadi.