Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari Universeteti

Molkulalar orasida har doim tortishisish itarish kuchlari mavjud.Ular bir biriga juda yaqin kelganda itarish kuchlkari tortishiosh kuchlaridan ustunlik qiladi.Biror kichik masofada uzoqlasha boshlaganda esa tortishish kuchlari ustunlik qila boshlaydi.Qattiq jismlar va suyuqliklar har doim molekulalar qo’shni molekulalarni masofada tutib turadi, ya’ni tebrantirib turadi.Gazlarda esa molekulalar orasidagi masofa ancha kata bo’lganligi sababli ular bir-birlarini masofada tutib tura olmaydi.Ideag gazlarda esa bir birlarining borligi faqat to’qnashgandagina bilishadi.Bir biriga to’qnashadigan ikkita molekulani xuddi biliyard toshlari kabi shar shaklidagi absolyut qattiq jism deb hisoblanadi.Chunki molekulalar to’qnashganda impulsning saqlanishi to’liq bajariladi.

7.Xulosa Gazlar molecular – kinetic nazariyasining asosiy tenglamasi va molekulalarning tezliklariga bog’liq Maksvel taqsimotiini keltirib chiqarishda gaz molekulalariga tashqi kuchlar ta’sir etmaydi deb farz qilinadi. Makroskopik tizim hususiyatlari Pirovard natijasida Tizim zarralari xususiyatlari bu zarralarning dinamik xarakteriskasining o’rtacha qiymatlari va harakatlarining ayrim belgilari bilan aniqlanadi.

Masalan jismning tempraturasi uning molekulalari betartib harakatlartining o’rtacha tezligi bilan aniqlanadi.Istalgan vaqtda har hil molekulalar har hil tezliklarga ega va bir biri bilan o’zaro ta’sirda bo’ladi. Shuning uchun alohid molekula tempraturasi degan tushunchani ishlatish mumkin emas.

8.Foydalanilgan adabiyotlar:

1.Abdurahmonov Q.P , Xamidov V.S Fizikadan multimediyali leksiyalar to’plami.O’quv qullanma.2019

2.Dusmuradov M.B Fizika 2016

3.Q.P.Abdurahmonov V.S.XamidoV N.A.Ahmedova.Fizika.darslik.Toshkent 2108y.

4.Internet sahifalar: ziyo.net,fiz animatsiytalar,fizik giflar.

5.M.Usmonov QO’LLANMA