Muhammad al xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universiteti farg’ona filiali kompyuter injinergi fakulteti Axborot xavfsizligi kafedrasi 640-19 guruh talabasi anvarjonov xurshidbekning ”kompyuter tarmoqlari ” fanidan bajargan mustaqil

Lokal va global (katta) tarmoqlarni strukturalashtirish sabablardan biri bu shundan iboratki, 10 – 30 dan ortiq kompyuterlar ko`pincha topologiyaning umumiy shina, xalqa, aylana, yulduz turlarning biri bilan bog`lanadi. Bunday bog`lanishda tarmoq kompyuterlari, boshqa kompyuterlarga kirishda bir xil xuquqga ega bo`ladi. Albatta bunday bir xil struktura kompyuterlarga xizmatni va tarmoq ekspluatatsiyasini engillashtiradi. Biroq, katta tarmoqlarni tuzishda aloqaning bir xil strukturasining afzalligi uning kamchiligiga aylanib qoladi. Bunday tarmoqlarda namunaviy strukturani ishlatish turli cheklanishlarga olib keladi: * uzellar orasidan uzunlikni cheklash; * tarmoqdagi uzel sonini cheklash; * tarmoq uzellari bilan paydo bo`ladigan trafik intensivligini cheklash. Masalani Ethernet texnolgiyasi bo`yicha ingichka koaksial kabel bilan 185 metr uzunlikdagi kabelni ulaydi, unga 30 tadan ortiq bo`lmagan kompyuterlar ulanadi. Biroq, agar kompyuterlar o`zaro axborotlar bilan almashayotgan bo`lsa, ayrim hollarda kabelga ulangan kompyuter sonini 20 gacha, yoki 10 taga kamaytiriladi; buning, sababli har bir kompyuterga tarmoqning umumiy o`tkazuvchanlik qobiliyati etarli bo`lishi kerak. Bunday cheklanishlarni bartaraf qilish uchun maxsus asbob - uskunalardan foydalaniladi.