Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti m. A. Raxmatullayev, B. I. Ganiyeva


Axborot-kutubxona infratuzilmalari modellarining qiyosiy funksional tahlili



Download 5,55 Mb.
bet12/204
Sana21.01.2022
Hajmi5,55 Mb.
#395291
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   204
Bog'liq
JAHON-AXBOROTRESURSLARI

Axborot-kutubxona infratuzilmalari modellarining qiyosiy funksional tahlili
Modellarning qiyosiy funksional tahlili

1-jadval.

Ko`r

satkich

Mahalliy taqsimlangan model

Mijoz-server markazlashgan modeli

Avtomatlashtirilgan axborot

tizimi (AAT)



Har bir axborot-kutubxona va arxiv muassasalari (AKAM) MARC formatlari va DUBLIN CORE kommunikativ formatlariga asoslangan avtomatlashtirilgan axborot tizimiga (AAT) ega

Har bir axborot-kutubxona va arxiv muassasalari AATga ega bo‘lishni shart emas. Jamoaviy foydalanish uchun AAT korporativ tarmoq serverida joylashgan bo‘ladi


Elektron

kataloglashtirish


Har bir axborot-kutubxona va arxiv muassasasi o‘zining serverida elektron katalogni mustaqil tashkil etishi va yurgizishi mumkin. Elektron katalog (EK) axborot-kutubxona va arxiv muassasasi xodimlari tomonidan tashkil etiladi yoki korporativ tarmoqdagi boshqa axborot kutubxona va arxiv muassasalari yozuvlari o‘zaro almashuvi asosida tashkil etiladi




Har bir axborot-kutubxona va arxiv muassasasi o‘zining elektron katalogini boshqaruv tashkilot serverining axborot muhitida mustaqil tashkil etishi va shakllantirishi mumkin.

EK o‘zaro almashiladi


EK va ma’lumot bazalarini boshqaruvi




Har bir AKAM uchun ma’lumot bazasi boshqaruvi (ma’lumotlar kiritish, ma’muriy va texnik xizmat ko‘rsatish, nazorat qilish) talab etiladi

Ma’lumotlar bazasi boshqaruvi korporativ tarmoqning boshqaruv muassasasida tashkil etiladi


Internet / Intranet

Tezkor Internet talab etilmaydi

Tezkor internet talab etiladi




Axborot xavfsizligi

Har bir AKAM uchun alohida axborot xavfsizligi choralari ko‘rish talab etiladi

Korporativ tarmoq boshqaruv muassasasining axborot xavfsizligini yuqori darajada tashkil etish lozim




Kadrlarni tayyorlash va ta’minlash

Har bir AKAM kutubxonachi, arxivchi va ma’lumot bazalari boshqaruvchilarini o‘qitish talab etiladi

Har bir AKAM kutubxonachi, arxivchi va ma’lumot bazalari boshqaruvchilarini o‘qitish talab etiladi



Markaziy boshqaruv quyidagi bir qator afzalliklarga ega:



  • har bir AKMda ma’lumot bazalari administratori talab etilmaydi;

  • boshqaruv (administrator) kadrlarini tayyorlash qimmat jarayon hisoblanadi.

Har doim ham tayyorlangan mutaxassis AKMda qolmasligi mumkin. Beshta mutaxassis mingtacha AKMlari ma’lumot bazalarini boshqarishi mumkin. Holbuki, bu yuqori darajadagi mutaxassislarning sifatli boshqaruvi hisoblanadi. Albatta, besh-oltita administratorni tayyorlash, malakasini oshirish, barcha viloyat hamda tumanlardagi administratorlarni tayyorlash va malakasini oshirishdan arzonga tushadi.

Avtomatlashtirilgan va elektron-kutubxonalarni tashkil etish – bu juda qimmat va ko‘p mehnat talab etiladigan jarayondir. Rivojlangan mamlakatlar tajribasi va hisob-kitoblar shuni ko‘rsatadiki, axborot-kutubxona muassasalari yakka holda o‘zlarining elektron resurslarini tashkil etar ekanlar ular ulkan resurslarni yo‘qotadilar, aksariyat hollarda ish xodimlarning darajalari pastligi tufayli, yozuvlarning takrorlanishi kabi xatoliklar asosida tashkil etiladi.

Quyida mijoz-server va Cloud Computing texnologiyalari va Library 2.0 konsepsiyasi asosida tashkil etilgan O‘zbekistonning oliy o‘quv yurtlari korporativ tarmog‘ini tashkil etish borasidagi tadqiqot va ishlanmalarning natijalari keltirilgan. Tizimning texnologik asosi ARMAT-1.13 dasturiy kompleksi va «Elektron ta’lim» Davlat dasturining telekommunikatsiya tarmog‘i hisoblanadi. Dasturiy kompleks yuksak texnologik yechimlarni qo‘llagan holda tarmoqni samaradorligini amalga oshirdi.

Library 2.0 va Cloud Computing konsepsiyalarida keltirilgan tamoyillar o‘xshash bo‘lib, axborot-kutubxona muhitida quyidagi talablarga keltiriladi:



  • shaxsga qaratilganligi;

  • integratsiyalangan axborot resurslari, shuningdek, shaxsiy resurslarini shakllantirishda foydalanuvchi faolligini oshirish;

  • foydalanuvchining virtual shaxsiy kabinetini shakllantirish;

  • hamkorlikdagi forumlar tashkil etish va o‘tkazish – «kitobxon-kutubxonachi» yoki yanada kengroq - «kitobxon-kutubxonachi-axborot resurslarni shakllantiruvchi»;

  • elektron katalog imkoniyatlarini kengaytirish, to‘liq matnli elektron resurslardan jamoaviy foydalanish tizimini yo‘lga qo‘yish;

  • axborot xizmatlarini olishda o‘z-o‘ziga xizmat ko‘rsatish usul va vositalarini rivojlantirish;

  • korporativ tarmoqda texnologik va axborot resurslaridan maksimal darajada iqtisodiy foydalanish.

Cloud Computing texnologiyasidan axborot-kutubxona tarmoqlarida foydalanish tarmoq boshqaruvini amalga oshirish, foydalanuvchilarga xizmat ko‘rsatishda sezilarli darajada samaradorlikni oshiradi. OO‘Yu korporativ kutubxona tarmog‘ining axborot muhiti bosh serverda shakllantiriladi. (2-jadval ).
Korporativ kutubxona tarmog‘ining axborot muhiti

2-jadval



Download 5,55 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   204




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish