Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti nukus filiali

Nazorat savollari 

1.  Buyruqlarni parallelashtirish haqida tushunchalar 

2.  Prosessorlar tuzilishi 

3.  Komveyer qayta ishlash 

4.  Superskalyar qayta ishlash 

5.  VLIW arxitekturasi 

 

5-mavzu: Parallel kompyuterlar: umumiy va ajratilgan xotirali 

multiprosessorlar va multikompyuterlar 

 

REJA: 

5.1. 

Umumiy xotirali tizimlar 

5.2. 

Ajratilgan xotirali tizimlar 

5.3. 

Multikompyuter va multiprosessorlar 

 

Kompyuter industriyasi mavjud bo'lganda parallel kompyuterlar  arxitekturasi 

juda tez sur'atda va turli yo'nalishlarda ishlab chiqildi. Buni tekshirish uchun hech 

qanday qiyinchilik yo'q, masalan, mukammal bir umumiy qarashga e'tibor qaratish 

---

etarli. Biroq, zamonaviy parallel hisoblash tizimlarining aksariyat qismini  yaratish 

g'oyalarini belgilash va umumiy fikrni ta'kidlasangiz, faqatgina ikkita sinf qoladi. 

Birinchi  sinf  -  xotira  kompyuterlari  bilan  birgalikda.  Ushbu  tamoyilga 

asoslangan tizimlar ba'zan ko'p protsessor tizimlari yoki oddiygina ko'p protsessorlar 

deb ataladi. Tizimda bir xotiraga bir xil kirish imkoniyatiga ega bo'lgan bir necha 

peer  protsessorlari  mavjud  (2.8-rasm).  Barcha  protsessorlar  umumiy  xotirani 

o'zlarida birlashtiradi, shuning uchun bu sinf kompyuterlari uchun boshqa xotira  - 

birgalikda  xotirasi  bo'lgan  kompyuterlar.  Barcha  protsessorlar  yagona  manzillar 

maydoni  bilan  ishlaydi:  agar  bitta  protsessor qiymati  1024  da so'zni  79  ga yozsa, 

boshqa protsessor 1024 da joylashgan so'zni o'qiydi, 79 qiymatini oladi.