Muhammad Al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universiteti Fan: “din tarixi” Fakultet: “Telvizion texnalogiyalar” Guruh

3-topshiriq. Dinning primitiv shakllarini jadval asosida izohlang

Fetishizm	Animizm	Totemizm	Shamanizm	Tangrichilik	Zardushtiylik
Fetishizm (portugalch a feitico, frans.	animizm (lot.anima – jon,ruh)	animizm (lot.anima – jon,ruh)	Shomonlik, shamanlik (evenk tilida	Tangrichilik turkiy xalqlar va moʻgʻullarning	Qad. paxlaviy tilida "Zardusht" soʻzi "Magupta"
fetiche — sehrli narsa, tumor) — gayritabiiy xususiyatlar ga ega deb hisoblanadi gan jonsiz narsalar — fetishlarga sigʻinish	– jon va ruhlar borligiga ishonish va ulardan madad sorab siginish	indeetslari ning ojibve qabilasi tilidagi "ototem" — "uning urug'i" so'zidan) — ibtidoiy diniy e'tiqodlar ning ilk shakllari dan biri	shaman — jazavaga tushish) — ibtidoiy diniy eʼtiqod shakllaridan biri.	qadimgi dinidir. Turkiy paganizm, deb ham ataladi. Tangriga ibodat etish bilan birga bu murakkab din animizm, s homonchilik va totemizm uns urlarini ham oʻz ichiga . oladi	deb atalgan. Paxlaviy tilidagi yodgorliklarni arab tiliga tarjima qilgan olimlar uni "majus" shaklida qoʻllagan. Natijada oʻrta asrlardan beri "Zardusht" "majus", "zardushtiylik" esa "majusiylik" sifatida qoʻllanib kelingan

topshiriq. Berilgan savollarga jadval asosida javob bering

t/ r	Savollar	Yaxudiylik	Buddizm	Xristianlik
1	Vujudga kelishi	Yahudiylik dini---- Yahudiylarning milliy mafkurasi. Bu din, asosan yahudiy millatiga mansub kishilar o’rtasida yoyilgan bo’lib, eramizdan avvalgi ikki minginchi yillar boshida Falastinda vujudga kelgan	Buddizm dini Miloddan avvalgi 6— 5-asrlarda Hindistonda paydo boʻlgan.	X. 1-asrning 2- yarmida Rim imperiyasining sharqiy qismida yashovchi yahudiylar oʻrtasida paydo boʻlgan. Ilk X. dastlab iudsshzmdt ajralib chiqqan.
2	Ta'limoti	Quddul talimuti mobil talmuti	Buddizm taʼlimoti, asosan, uch qismdan iborat: 1) axloq; 2) meditatsiya; 3) donolik. Budda, Dharma va Sangxaga	Iso Masih taʼlimoti
3	Payg‘ambari	Muso	Gautama	Iso Masih
4	Muqaddas manbalari	Tora – yozma; Talmud – og‘zaki. Mishna va Gemara kitoblaridan majmuasi	BUDDA xaykali	«Bibliya» xristianlikning muqaddas kitobi
5	Tarqalishi		Dunyoga keng tarqalgan	jahonda keng tarqalgan dinlardan biri. Yevropa, Amerika mamlakatlarida, Avstraliyada, faol missionerlik xarakati natijasida Afrika, Yakin Sharqda va Uzoq Sharqning birnecha mintaqalaridakeng yoyilgan.
6	Oqimlari	(yahudiy-xristian sektalari) oqimlar	Yaponiyada dunyoviy kishilar "sinsyuko" ("yangi dinlar")	Eng koʻp sonli Rim Katoliklaridir, keyin Provoslavlar, xozirga kelib yana boshqa oqim va mavjud
7	Diniy marosim va bayramlari	Yahudiylikda — ibodat, shanba kuni, tugʻilish, liniy balogʻat, nikoh va dafn marosimlari Pasxa (Pesax)- yahudiylarning Misrdagi qulliqdan qutulib chiqqanlari munosabati bilan nishonlanadi. Shabuot (Shevuot) - Sinay tog‘ida Musoga Xudo tomonidan Toraning berilishini nishonlab o‘tkaziladigan bayram. Rosh-Ashona - poklanish bayrami.	Buddizmda ertalabki va kechki ibodat, monaxlarga oziq ovqat keltirish, tiyilish kuni, dunyoga kelish va balogʻat yeshini nishonlash, nikoh, yangi uyga koʻchish,ajdodlarni xotirlash va dafn marosimlari mavjud	Xristianlikdagi pravoslav va katoliklar yetti sirli marosim — choʻqintirish, non va vino totish, xushboʻy moy surish, badanni yogʻlash, nikoh, tavbatazarru va kashishlik (rohiblikka qabul qilish)ni tan oladilar.