Muhammad al xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnalogyalar unversetuti dif 312-20 guruh talabasi Eshqobilov Quvonchbekning uzbekiston tarixi fanidan yozgan 1- topshirig`i IX-XII асрларда ижод этган алломалар мавзусига оид жадвални

Muhammad al xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnalogyalar unversetuti DIF 312-20 guruh talabasi Eshqobilov Quvonchbekning uzbekiston tarixi fanidan yozgan 1- topshirig`i

IX-XII асрларда ижод этган алломалар мавзусига оид жадвални тўлдиринг

№	Алломанинг номи	Яшаган даври	Туғилган жойи	Илмий йўналиши	Илмий тадқиқот лари
1	Мухаммад ибн Мусо ал-Хоразмий	783 -850	xiva	Matematik	1) “Китоб фи ҳисоб ал-ҳинд”  2) Зиж ал- Хоразми 3) Китоб ал-амал ал-астурлаб 4) “Ма рифа тақвим самт ал-қибла аййи баладин шита” .... Kitoblari mavjud.
2	Абул Аббос Ахмад ибн Мухаммад ибн Касир ал-Фарғоний	797 -865	Farg`ona	Aniq fanlar mutahasisi	Farg`oniyning bizgacha 8 ta asari yitib kelgan. 1)"Юлдузлар илми усули китоби, 2)Алмагест, 3) "Осмон жисмлари ҳаракати ва юлдузлар илми тўплами", …kitoplari mavjud.
3	Имам ал-Бухорий	810-870	Buxoro	Islom ilmi	“Al-jome’ as-Sahih” “Kitob alfavoid“„AlJomi’ alkabiyr“„Xalq af’ol alibod”, „AlMusnad alkabiyr“„Attafsir alkabiyr”, „Kitob alxiba“
4	Абу Исо Мухаммад ат Термезий	824-892	termiz	dinshunos	"ashShamoil annabaviya", "alIlal filhadis" ,"Risola filxilof valjadal", "atTaʼrix" ,"Kitob uzzuhd,’”,"Kitob ulasmo valkuno"
5	Абу Мансур ал-Мотуридий	870-945	Sanarqand	dinshunos	“Таъвилоту аҳли ас-сунна, “Китоб ат-тавҳид”,“Баёну ваҳм ал-мўътазила”,“ар-Радду ъало ал-қаромита”…kabi asarlari mavjud.
6	Абу Наср Фаробий	870-951	Фароб	Faylasuf, dinshunos	“Донишмандлик геммалари”, “Ҳимматли шаҳар аҳолисининг нуқтаи назари ҳақида рисола”, Илмлар таснифи рисоласи, “Катта мусиқа китоби”.
7	Абу Али ибн Сино	980-1037	Buhoro yaqinida afshona Qishlog`ida	Tibbiyot,	Китоб аш-шифо», «Донишнома», «Китоб ал-қонун фи-т-тиб”, «Саломоп ва Ибсол», «Юсуф қиссаси», «Рисолат ат-тайр» «Уйғоқ ўғли Тирик», «Тиббий уржуза», «Фаан аш-шеър», «Мусиқа илмида катта тўплам»
8	Абу Райхон Беруний	973-1048	Kat shahrida	Astronomlar, Matematiklar, Faylasuflar	Geodeziya, hindiston, meniralogya
9	Махмуд аз-Замахшарий	1075-1144	xorazim	Dinshunos,	„Al-Mufassal”,„Al-Kashshof”,„Jorulloh” , „Arab va g'ayri arablar ustozi”…kabi 50 dar ortiq asarlari mavjud
10	Бурхониддин ал-Марғиноний	1123-1197	Farg`ona	Dinshunos, Marifatparvar	“”Nashir ul-mashab”, “Kifoya al-muntahiy”, “kitop ul-faroiz”, Kitob at-tajniya val-mazid”, Kitob ul-mashoyiq”, “Kifoyatul muntaxiy”

”O‘zbekiston hududida qadimgi davlatlar’’mavzusidagi jadvalni to‘ldiring.

”O‘zbekiston hududida qadimgi davlatlar”( mil.avv.I ming y.- mil. III a,)

Davlatning nomi	Mavjud bo‘lgan davri	Hudud	Iqtisodiy hayot turlari	Boshqaruv tizimi va turi	Diniy e’tiqodi	O‘ziga hos xususiyatlari
Baqtriya davlati	Baqtriya miloddan avvalgi VIII-VII asrlarda qudratli davlat boʻlgan	Bu davlatning hozirgi Surxondaryo, qisman Qashqadaryo viloyatlari, janubiy Tojikiston va shimoliy Afgʻoniston hududlarida joylashganligi ma’lum	Qadimgi Baqtriya tabiiy boyliklari tufayli Xitoy, Hindiston, Misr, Bobilga qadar mashxur boʻlgan. Masalan, Badaxshon lojuvardi (lazuriti) boshqa yurtlarda ham qadrlangan. “Avesto”da Baqtriya eng goʻzal oʻlkalardan biri sifatida ta’riflanadi. Unga qarashli Vaxsh vodiysi unumdor boʻlib, dehqonchilik madaniyati taraqqiy topgan. Hunarmandchilik ayniqsa zargarlik keng rivojlangan edi.	Bu davlat bir qancha mahalliy hokimliklarni birlashtirgan harbiy demokratiya tipidagi davlat edi.	Zardushtiylik	Baqtriya hukmdorlari oltin va kumush tangalar zarb etganlar. Koʻplab mualliflar baqtriyaliklarga “koʻp sonli”, “jangavor” va “botir” xalq sifatida tavsif beradilar. Mamlakatda mustahkamligi sababli “zabt etib boʻlmaydigan” koʻplab joylar, shu jumladan, poytaxt Baqtra (Balx) bor edi, deb hisoblaganlar.
Salavkiylar davlati	miloddan avvalgi 312- yildan mil.av. 250- yillar	Salavkiylar davlati tarkibiga Mesopotamiya, Eron, Parfiya, Natriya, Soʻgʻdiyona davlatlari kirgan edi	Bu hududlar harbiy-strategik va iqtisodiy ahamiyatga ega boʻlgani sabab, savdo yoʻllari boʻylab shahar va boshqa manzilgohlar qurdirgan edi.Antiox I davrida Baqtriya hayotida dastlabki tangalar-kumush, mis draxm va tetradraxmlar (pul birligi) zarb qilingan. Urushlar tufayli izdan chiqqan turmush Soʻgʻdiyona, Baqtriyada tiklana boshladi va savdo-sotiq, dehqonchilik, hunarmandchilik rivojlana boshladi. Bu davrda Baqtriya madaniyatida yunon madaniyatining ta’siri birmuncha kuchaydi.	Salavkiylar davlatida boshqarish tizimi uch boʻhindan: satraplar, eparxlar va giparxlardan -iborat boʻlgan	Zardushtiylik	Hududga yunon yozuvi, yunon ogʻirlik oʻlchov birliklari, pul munosabatlari, hunarmandchilik va ellin san'ati kirib keladi. Moddiy va badiiy madaniyat, savdo va shahar sozlik yangicha yoʻnalishda rivojlana boshlaydi. Oʻz navbatida, yunonlar mahalliy madaniyat va an'analarni qoʻllay boshlaganlar. Natijada, aralash madaniyatning-yunon va mahalliy sharq madaniyatininig tashkil topish jarayoni yuzaga keldi
Dovon davlati	Mil. av. III asr oxiri I asr boshlari	poytaxti Ershi shahri (hozirgi Marhamat) Tadqiqotchilar bosh shaharni Marhamat (Andijon vil.) va ikkinchi shaharni Shurabashot (O‘zgand vohasi Qirg‘.) o‘rnida bo‘lgan deb hisoblaydilar.	Dovon qishloq xoʻjaligi yuksak darajada rivojlangan mamlakat edi. Dehqonchilik bilan shugʻullanuvchi oʻtroq aholi bilan bir qatorda, Fargʻonaning choʻl va dasht hududlarida koʻchmanchi chorvador aholi ham yashagan. Manbalarda bu koʻchmanchilarning ot ustida turib hamon otishga mohir ekanliklari haqida qayd etiladi.	Qadimgi Fargʻona davlati ancha adolatli va demokratik jamiyat hisoblangan. Podshoh davlat ishlarini Oqsoqollar kengashiga suyangan holda yuritgan. Oqsoqollar kengashi doimiy boʻlib, unda davlatning eng muhim masalalari muxohama qilingan.	Zardushtiylik	Oʻsha davrda Dovon davlati oʻzining “afsonaviy” va “samoviy” otlari bilan shuhrat qozongan. Dovon argʻumoqlari mamlakatdan tashqarida ham xususan, Xitoyda qadrlangan. Dovonliklar usta savdogar hisoblanganlar va foyda ustida raqobatlashganlar