Muhammad Al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnalogiyalari universiteti “Algoritmlash va matematik modellashtirish” kafedrasi

tezlikda o’tkazilganda real vaqtda kechayotgan jarayon

gavdalanadi , ovozlar eshitiladi .

Aslida esa bu diskret vaqtlar paytiga mos keluvchi

Aslida esa bu diskret vaqtlar paytiga mos keluvchi

tasvirlar ketma – ketligidan iborat edi . Bu xolat so’nggi

yillarda multfilmlarni ham rassomlar emas , kompyuter

yordamida dasturi asosida yaratish imkoniyatini beradi .

Shunday qilib diskret matematika yo’nalishi paydo bo’ldi

va uning bir tarmog’I diskret tuzilmalar (strukturalar)

elementlariga extiyoj kelib chiqdi . Biz bu yerda vaqtincha

real ob’ekt va jarayondan chetlashgan holda asosiy

tushunchalar va ularning tariflarida to’xtalamiz . Agar

ma’lum bir to’plam elementlari uchun amal va bu amal

xossalari kiritilgan bo’lsa diskret tuzilma deymiz .

Agar to’plam elementlari diskret xarakterga ega bo’lsa

Agar to’plam elementlari diskret xarakterga ega bo’lsa

diskret tuzilma deymiz . Biz bu yerda to’plam sifatida

ma’lum bir belgiga nisbatan ajratilgan elementlar

jamlanmasini tushunamiz . Masalan natural sonlar

to’plami , guruhdagi talabalar to’plami , alifbodagi

harflar to’plamini ko’rishimiz mumkin . To’plam

elementlari orasida binar munosabat (amal) kiritilgan

bo’lib u bo’ysinadigan shartlar (aksiomalar) berilgan

bo’lsin . U holda to’plamda tuzilma aniqlangan deymiz .

Kiritilgan amal va uning xossalari asosida tuzilmaning

aksiomatik nazariyasini yaratish mumkin .

Matematik tuzilmalar (strukturalar) ni asosan 3 ta turga

Matematik tuzilmalar (strukturalar) ni asosan 3 ta turga

bo’lish mumkin : algebraik tuzilmalar , tartib tuzilmalar ,

topologik tuzilmalar .

Algebraik tuzilmalar to’plam elementlari uchun har

qanday ikki elementga mos keluvchi uchunchi

elementni bir qiymatli aniqlash usuli berilsa buni

kompozitsiya qonuni deyiladi . Kompozitsiya qonuni