Muhammad-Al Xorazmiy nomidagi Toshkent Axbarot Texnologiyalar Universitetining

Bu erda regressiya koeffitsentlarini larni hisoblanmasdan ham topsa bo`ladi:

Regressiya koeffitsienti hisoblangandan keyin quyidagi regressiya tenglamalarini tuzish mumkin:

Regression tahlil amaliy masalalarni yozishda muhim ahamiyatga ega. U natijaviy belgiga ta’sir etuvchi belgilarning samaradorligini amaliy jihatdan etarli darajada aniqlik bilan baholash imkonini beradi. Shu bilan birga regression tahlil yordamida iqtisodiy hodisalarni kelajak davrlar uchun istiqbol miqdorlarini baholash va ularning ehtimol chegaralarini aniqlash mumkin. Buning uchun regressiya tenglamalari yoki iqtisodiy – statistik modellar tuziladi. Bunday modellar nazariy jihatdan asosli, amaliy jihatdan qoniqarli natijalar berish uchun ular regression tahlil bilan korellyatsion tahlil usullarini birgalikda qo`llanilishida asoslanishi lozim, chunki bu usullar bir – birini to`ldiradi va taqozo etadi. Shunday qilib korrelyatsion bog`lanishlarni har taraflama chuqur tahlil qilish uchun korrelyatsion tahlil va regressiya usullari birgalikda qo`llanishi kerak. Bular asosida va larni topamiz

Talabni narxga nisbatan jadvalini tuzib olamiz va x va y ni ham aniqlab olamiz ! Malumot o’rnida shuni aytib o’tishimiz joizki :} Juft chiziqli regressiyada determinatsiya koeffitsiyenti - juft chiziqli korryelyatsiya koeffitsiyenti kvadratiga teng. Chiziqli juft korrelyatsiya koeffitsiyenti – y va x belgilar oʻrtasidagi chiziqli bogʻliqlik zichligi koʻrsatkichidir

summ((x(i)-x)^2)=(100+0+25+100+25)=250 summ((y(i)-y)^2)=(400+100+100+400)=1000 summ((x(i)-x) * (y(i)-y))=(-350)

r= = -0,69 −350 250 * 1000 Ryx= = -1,4 −350 250 y-30=-1,4(x-20) y-30=-1,4x+28 y=-1,4x+58 Korrelyatsiya koeffitsienti quyidagi xossalarga ega: 1) Korrelyatsiya koeffitsienti – 1 va 1 orasida bo`ladi: 2) Agar korrelyatsiya koeffitsienti musbat bo`lsa, kuzatilayotgan 2 belgi orasida to`g`ri proportsional bog`lanish mavjud bo`ladi, ya’ni bir belgining son qiymatlari o`sishi bilan (kamayishi bilan) ikkinchi belgining ham son qiymatlari o`sadi (kamayadi). 3) Agar korrelyatsiya koeffitsienti manfiy bo`lsa, kuzatilayotgan 2 belgi orasida teskari proportsional bog`lanish mavjud bo`ladi, ya’ni bir belgining son qiymatlari o`sishi bilan (kamayishi bilan) ikkinchisining son qiymatlari kamayadi (o`sadi). 4) Agar r = 0 bo`lsa, korrelyatsion bog`lanish mavjud bo`lmaydi. 5) Agar r = 1 yoki r = -1 bo`lsa, kuzatilayotgan 2 belgi orasida funktsional bog`lanish mavjud bo`ladi. Umuman olganda korrelyatsiya koeffitsienti qancha katta bo`lsa, shuncha kuchli bog`lanish va qancha kichik bo`lsa, shuncha kuchsiz bog`lanish bo`ladi. Ko`pincha agar bo`lsa, bog`lanish juda kuchsiz va bo`lsa, bog`lanish juda kuchli hisoblanadi. r ning qiymatiga qarab, bog`lanish kuchining turlari