Muhammad al- xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti qarshi filiali ki-11-20- guruh talabasi tojiyev lutfulla elektronika va sxemalar fanidan bajargan. Mustaqil ishi

Elektr zanjirlarda asosiy elementlardan tashqari uzgichlar, knopkalar, rele, kontaktorlar, himoya asboblari, masalan, saqlagichlar va avtomatlar, nihoyat kontrol o’lchov asboblari: ampermetrlar, voltmetrlar, schyotchiklar va hokazolar ishlatiladi.. Bu sxema tok manbai Е, uzgich В, reostat R va yoritish lampasidan tashkil topgan.

2. Agar bitta qarshilikning (iste’molchining) oxirgi qismasi ikkinchi qarshilikning (iste’molchining) bosh qismasi bilan, ikkinchi qarshilikning (iste’molchi­ning) oxirgi qismasi uchinchi qarshilikning (iste’mol­chining) bosh qismasi bilan va hokazo ulansa, bunday ulanishga ketma-ket ulanish deyiladi. U holda hamma qarshiliklar (iste’molchilar) orqali bir xil tok o’tadi, chunki zanjirning birorta nuqtasida zaryadlar yig’ilmaydi. Om qonuni bo’yicha qarshiliklardagi kuchlanishlar: Shunday ilib, ketma-ket ulangan qismlardan tashkil topgan zanjirning ekvivalent qarshiligi barcha qarshiliklarning yig’g’indisiga teng ekan.

Qarshiliklar parallel ulanganda har bir qarshilikning bosh qismasi birinchi tugunga, oxirgi qismasi esa ikkinchi tugunga ulanadi. Qarshiliklarning har biridagi kuchlanish A va V tugunlar orasidagi kuchlanishga teng bo’lganligi uchun, shaxobchalarning qarshiliklardagi kuchlanishlari bir xil bo’ladi. U=U1=U2=U3 I=I1+I2+I3

Turli sxemalar va eliktron asboblarni tahlil qilish sentizlash. O’lchash asboblari struktura sxemasining turi bo’yicha (o’lchash vositasiga o’ lchash informatsiyasi signalini o’zgartirish ket ma – ketliginiifodalovchi sxema) bevosita ta’sirdagi (baholaydigan) va solishtirib o’ lchaydigan asboblarga bo’linadi. O’lchanadigan kattalikni asbobning oldindan darajalab qo’yilgan darajasi (shkalasi) bo’yicha kuzatishga hisoblashga imkon beruvchi o’lchash asbobi bevosita ta’siridagi asbob deb ataladi. Bunday asboblarda o’lchash informatsiyasining signalini to’g’ri yo’nalishda qator ketma – ketlikdagi o’zgartirishlardan o’tadi. Asboblarning strukturali sxemasi quyida keltirilgan:

Sxemada: X va Y lar o’ lchash asboblarining kirishidagi va chiqishidagi kattaliklari; O‘1,O‘2…O‘n– o’lchash informatsiyalarining alohida o’zgartkichlari.O’lchanadigan kattalikni uni o’lchovi bilan avtomatik yoki operator ishtirokida solishtirish natijadisa olinadigan o’ lchash asboblari solishtirishasboblari deyiladi. Boshqacha aytganda, bu asboblarda o’lchanadigan kattalik bevosita uning o’ lchovi bilan yoki o’lchov sifatida qabul qilingan aniq qiymati bilan o’zaro solishtiriladi.