Муаммоли маруза матни молия фанидан

2. Акция – улушли қимматли қоғоз бўлиб, эгасига мулкка экалик ҳуқуқини беради. Акция эгаси корхона фойдасининг бир қисмини дивиденд шаклида олиш мумкин. Акциялар:
- оддий
- имтиёзли акцияларга бўлинади.
Оддий акцияларда қатъий фоиз ставкалари бўлмайди.
Имтиёзли акцияларда даромад қатъий ўрнатилган бўлиб, дивиденд тақсимланганда навбатдаги имтиёзли акциялар бўйича даромад тўланади. Имтиёзли акцияларнинг ставкалари:
- ўсувчи
- сузувчи (мойил бўлувчи)
- дисконтли (пулнинг қадрсизланишини ҳисобга олувчи)
- дивидендларни янги акцияларнинг қиймати билан тўлаш
Қимматли қоғозлар бозори:

• 
  бирламчи;
  
• 
  иккиламчи бозорга бўлинади.
  

Бирламчи бозорда янги чиқарилган қимматли қоғозлар сотилади.
Иккиламчи бозорда қимматли қоғозларни қайта савдо сотиғи амалга оширилади.
Қимматли қоғозлар бирламчи ва иккиламчи бозорининг субъектлари:

• 
  эммитентлар;
  
• 
  жамғарувчилар – якка тартибдаги омонатчилар;
  

- институционал инвесторлар (пенсия фонди, суғурта компаниялари, ХИФлар);
- брокерлик, диллерлик, маклер фирмалари.
Қимматбаҳо қоғозлар бозорида фонд биржалари муҳим ўрин эгаллайди. Уларнинг функцияларига қуйидагилар киради:
- қиммамтли қоғозларнинг актив олди-сотди операцияларини бажариш;
- эммитентларга кечиктириб бўлмайдиган тадбирларни ўтказиш учун қўшимча молиявий маблағлар бериш;
-ижтимоий ишлаб чиқариш таркибини ўзгаришига имконият берадиган молиявий ресурсларни қайта тақсимлаш;
- жамғарувчиларга жамғарилган пул маблағларни энг фойдали, самарали жойлаштиришга ёрдам бериш.
Молиявий бозор катта аҳамиятга эга:
- биринчидан, ортиқча пул маблағларини (ишлаб чиқариш қувватини оширишга) тез ва қисқа муддатларда инвестициялаш имкониин беради.
- иккинчидан, молиявий бозор орқали инвесторларга максимал фойда олишни таъминловчи корхона ва тармоқларнинг рвожланиши осонлашади.
- учинчидан, молиявий бозор орқали капиталларнинг у тармоқдар бу тармоққа оқиб ўтиш фан-техника дастурларига, фан-техника ютуқларини тез тадбиқ этишга ёрдам беради.
- тўртинчидан, молиявий бозор бюджет камомадини цивилизациялашган услда қоплаш имкониятини яратади.