Муаммоли маруза матни молия фанидан


Иқтисодий  категория сифатида иш хақи



Download 3,57 Mb.
Pdf ko'rish
bet26/160
Sana01.06.2022
Hajmi3,57 Mb.
#625592
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   160
Bog'liq
moliya

Иқтисодий 
категория сифатида иш хақи
- қийматни тақсимлаш муносабатларини акс 
эттирувчи иқтисодий категория бўлиб,ишчи ва хизматчиларнинг сон ва сифат 


жихатидан сарф қилишган меҳнатлари эвазига оладиган индувидиал 
даромадларини шакилланиши билан боғлиқ. 
Иш ҳақи молия билан биргаликда халқ хўжалигининг турли 
эхтиёжларини қондиришга шарт-шароит яратади ва бир-хил иқтисодий асосга 
эга. Лекин иш хақи муносабатлари натижада моддийлашган пул маблағлар 
ресурслари шахсий эхтиёжлар учун сарф бўлади. Моиявий муносабатлар 
натижасида моддийлашган молиявий ресурслар эса давлат, бошқа хўжалик 
субъектлари ихтиёрига тушиб, турли хил ижтимоий эхтиёжларни қондиришга 
сарф қилинади. Иш хақи қийматнинг икки томонлама харакатини акс эттиради, 
яъни иш хақи ишчига уларнинг сарф қилган меҳнатларининг миқдори ва 
сифатига қараб берилади.
Молиявий маблағлар эса бу холатни кўзда тутмаслиги хам мумкин. 
Молиявий иш хақи ўзаро боғлиқ. Молия иў хақига ва иш хақи фондининг 
тузилишида ёрдам беради. Тўланиш муддати етиб келмаган иш хақи 
маблағлари эса корхоналар учун бартараф пассивлари таркибида молиявий 
ресурс бўлиб хизмат қилиди.
 
Кредит
деганда вақтинча ўз эгалари қўлида бўш турган пул 
маблағларини бошқалар томонидан маълум муддатга хақ тўлаш шарти билан 
қарзга олиш ва қайтвриб бериш юзасидан келиб чиққан муносабатларни 
тушиниш керак. 
Кредит муносати икки субъект ўртасида юзага келади: бири пул эгаси, 
яъни қарз берувчи, иккинчиси пулга мухтож, яъни қарз олувчи.
Қарз 
берувчи қарздор сифатида чиқиши ва бунинг акси ҳам қарз берувчи, ҳам 
бошқалардан қарз бўлиши ҳам мумкин. Масалан: банк аслида пул эгаи билан 
қарз олувчи ўртасида воситачи, айни вақтда унинг ўзи бўш пулни қарзга олади, 
сўнгра уни бошқаларга қарзга беради. 
Кредит субъектлари хар-хил буларга корхона, фирма, ташкилот, давлат 
ва турли ахолии киради. 
Кредитнинг объекти хар қандай пул эмас, балки фақат вақтинча бўш 
турган, эгаси томонидан ишлатилмай ва қарзга бериши мумкин бўлган пулдир. 
Бўш пуллар хисобидан ссуда фонди хосил бўлиб, унга талаб юзага келгач, 
кредит муносабатлари пайдо бўлади. Кредит тўрт хил вазифани адо этади:

Биринчиси-
пулга тенглаштирилган тўлов воситаларини (масалан: 
вексель, чек, сертификат ва бошқалар) юзага чиқариб уларни хўжалик 
оборотига жорий қилади. 

Download 3,57 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   160




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish