Муаммо ва ечимлар республика илмий-амалий конференция материаллари инновационные подходы в повышении

коммуникация (АКТ) технологиясини таълим тизимига жорий этишда унинг бошқарувчиси 
бўлмиш ўқитувчининг тайёргарлик даражасини биринчи ўринга қўйиш лозим. Шу сабабли 
педагогик жараёнларнинг кун тартибидаги аксарият долзарб муаммоларининг ижобий ёки 
мақсадга мувофиқ тарзда ҳал қилиниши кўп жиҳатдан ўқитувчининг касбий салоҳияти ва 
педагогик маҳоратига боғлиқдир. 
Ўқитишнинг замонавий ахборот коммуникация технологиялари ўқувчи­талабанинг 
эмас, у, энг аввало, ўқитувчи(педагог)нинг технологиясидир. Ўқувчи­талаба замонавий 
ахборот технологиясини ўрганмайди, балки унинг маҳсулотидан ўқитишнинг техник 

---

Ўқитувчининг касбий компетентлилигини оширишда инновацион ёндашувлар: муаммо ва ечимлар 
274 
воситаси сифатида фойдаланади. Ўқитувчи (педагог) замонавий технологияларни қўллаб 
дарсга тайёрланади, дарсни ташкил қилади, ўқувчи­талабалар билимини назорат қилади ва 
унинг вазифаси таълим мазмунини такомиллаштириш учун компьютерлаштиришнинг энг 
юқори даражасидаги ахборот технологияларини таълим жараёнига олиб киришдан иборат 
бўлади. 
Таълим тизими нуқтаи назаридан ахборот технологияларининг жорий этилиши билан 
бирга юзага келадиган қуйидаги муаммолар муҳимдир: 
1.Техник 
муаммолар 
- 
булар 
таълим 
тизимида 
фойдаланиладиган 
электрон­ҳисоблаш ва бошқа АКТ техникасига қўйиладиган талабларни, уларни амалда 
қўллаш хусусиятларини ўз ичига олади; 
2.Дастур муаммолари - булар таълим тизимида фойдаланиш учун дастур 
таъминотининг таркиби ва турларини, уларнинг қўлланиш таркиби ва хусусиятларини 
белгилайди;
3.Тайёргарлик 
муаммолари 
- 
булар 
ўқитувчи 
ва 
ўқувчи, 
педагог ва талабаларнинг ахборот­коммуникация технологияларидан, шу жумладан, 
ҳисоблаш техникасидан ҳам фойдаланиш уқуви билан боғлиқдир. 
Таълимдаги мавжуд муаммоларда АКТдан фойдаланиш ютуқлари: 
Биринчидан, 
таълим 
жараёнида 
компютерлар 
ва 
ахборот­коммуникация 
воситаларининг қўлланилиши, талабаларнинг улар билан бемалол ишлай олишлари 
педагогик жараёндаги энг муҳим камчиликлардан ҳисобланган субъективизмни чеклайди. 
Масалан, агар талабанинг жавоби ёки бевосита ўзлаштиришини баҳолаш ўқитувчининг 
талаба шахсига муносабати таъсирида кечган бўлса, машиналар воситасида бериладиган 
маълумотлар объектив характерга эга бўлади. Иккинчидан, компютер орқали болага 
етказилаётган маълумотни зарурат бўлганида, қайта­қайта чақириш ва такрорлаш имконияти 
ҳам бор. Бу нарса айрим талабаларда, гуруҳ шароитида ишлаганда кузатиладиган ийманиш 
каби сифатнинг намоён бўлмаслигини таъминлайди. Учинчидан, ҳар бир профессор­
ўқитувчининг ўзигагина хос бўлган тушунтириш услуби, методик ёндашуви мавжуд. АКТ 
воситаларидан фойдаланиш педагогик жараёнлар ичидаги самарасиз услубиётларга барҳам 
беради. Тўртинчидан, янги ахборотларни узатиш технологиялари билимларни ўзида ифода 
этиб, унда схемалар, расмлар, жадваллар, график ва диаграммаларга кенг ўрин берилади. Бу 
нарса ёшларда образли хотирани анча жонлантириб, уларнинг эслаб қолиш қобилиятини 
кучайтириши мумкин. Бешинчидан, ушбу ахборот воситаларидаги маълумотларни кичик 
ҳажмли дискетлар ва флешкаларга ёзиб олиш ва улардан зарур ўринларда фойдаланиш 
мумкин. Бу ҳам вақтни, ҳам маблағни тежайдики, иқтисодий жиҳатдан юзлаб тиражларда 
чоп этилаётган китоблардан арзон бўлади.
Энг 
муҳими, 
манфаатдор 
аудитория 
хоҳлаган 
маълумотини 
бир 
хил 
сифат ва тизимда олиши мумкин бўлади. Ниҳоят, улар "ахборот асри" деб эътироф 
этилаётган янги асрда яшаб ижод қилувчи ёшларнинг онгини ўстиради, улардаги техник