Muammo: Qurilish mexanikasi fanida statik aniq sistemalarning hisoblaridan tashqari, statik noaniq sistemalarning hisoblari ham o’rganiladi. Statik noaniq sistemalarni hisoblash uchun mahsus usullar qo’llaniladi

11 Х1+

• 12 Х2+

• 13 Х3+∆1p = 0

• 21 Х1+

• 22 Х2+

• 23 Х3+∆2p = 0

• 31 Х1+

• 32 Х2+

• 33 Х3+∆3p = 0

• 8 Fan:Qurilish mexanikasi 12-ma’ruza

• Bu tenglamalar kuch usulining kanonik tenglamalari deyiladi. birlik ko’chishlar
•  

• 11 ,

• = 21,

• 13=

• 31 ,

• 22,

• 23=

• 32 ва

• lar Mor formulasi yoki Vereshchagin qoidasini tadbiq etib aniqlanadi, ya’ni:
•  

• Ozod hadlara: ∆ip =

• i = 1,…n.

• 12

• 33

• (12.8)

• (12.9)

• Birlik ko’chishlar va ozod hadlar aniqlagandan so’ng, ularni tekshiriladi va (12.7) tenglamalaridan X1, X2 va X3 noma’lum zo’riqish-lar hisoblanadi. Tekshirish hisoblarini navbatdagi darsimizda ko’ramiz.
•  

• (12.7)

• 10 Fan:Qurilish mexanikasi 12-ma’ruza

• Mustakil ishlash va nazorat savollari:
• Statik noaniq sistemalarni hisoblashda kuch usuli deb nomlanishiga sabab nima?
• Statik noaniq sistemalarning ta’rifini ayting?
• Statik noaniq sistemalarning asosiy xususiyatlari nimadan iborat?
• Tekis sistemalarning statik noaniqlik darajasi qanday aniqlanadi?
• Kuch usulining asosiy sistemasi qanday tanlanadi?
• Asosiy sistema qanday shartlarga javob berishi kerak?
• Kuch usulining kanonik tenglamalari qanday ma’noni bildiradi?
• Kanonik tenglamalar sistemasining bosh koeffitsientlari nolga teng bo’lishi mumkinmi?
• Kanonik tenglamalar sistemasining yordamchi koeffitsientlari qanday qiymatlarga teng bo’ladi?
• Tenglamalar sistemasining koeffitsient va ozod hadlari qanday ma’noga ega?
•  

• 13MA’RUZAGA