Муаллифлик ҳуқуқи ва турдош ҳуқуқлар

6-МАВЗУ. Интеллектуал мулк – баҳолаш объекти сифатида ва уни баҳолаш.

1.“Муаллифлик ҳуқуқи ва турдош ҳуқуқлар” тўғрисидаги Ўзбекистон Республикаси Қонунини мазмун ва моҳиятини тушунтиринг.

Муаллифлик ҳуқуқи ва турдош ҳуқуқлар тўғрисида Ўзбекистон Республикасининг Қонуни 1996-йил 30 август (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1996-йил, 135-модда) қабул қилинган.Муаллифлик ҳуқуқи ва турдош ҳуқуқлар тўғрисида Ўзбекистон Республикасининг Қонунинг 1-моддасида асосий тушунчалар қўлланилади:
«Муаллиф» — ижодий меҳнати билан асар яратган жисмоний шахс;
. Қонунда белгиланишича муаллифлик ҳуқуқи объектларига қуйидагилар киради:
→ адабий асарлар (адабий-бадиий, илмий, ўқув, публицистик ва бошқа асарлар);
→ драматик ва сценарий асарлар;
→ матнли ва матнсиз мусиқа асарлари;
→ мусиқали-драматик асарлар;
→ хореография асарлари ва пантомималар;
→ аудиовизуал асарлар (кино, теле ва видеофильмлар, слайд фильмлар, →диафильмлар ва бошқа хил кино, теле ҳамда видео асарлар), радиоасарлар;
→ рангтасвир, ҳайкалтарошлик, графика, дизайн асарлари ва бошқа тасвирий санъат асарлари;
→ манзарали-амалий ва саҳна безаги санъати асарлари;
→ архитектура, шаҳарсозлик ва бо-парк барпо этиш санъати асарлари;
→ фотография асарлари ва фотографияга ўхшаш усулларда яратилган асарлар;
→ география, геология хариталари ва бошқа хариталар, жўғрофия, топография ва бошқа фанларга тааллуқли тархлар, эскизлар ва асарлар;
→ барча турдаги электрон-ҳисоблаш машиналари (ЭҲМ) учун дастурлар, шу жумладан амалий дастурлар ва операция тизимлари;
«Mualliflik huquqi va turdosh huquqlar to'g'risida»gi O'zbekiston Respublikasi Qonunining maqsadi ham fan, adabiyot va san'at asarlarini (mualliflik huquqi), ijrolar, fonogrammalar, efir yoki kabel orqali ko'rsatuv yohud eshittirish beruvchi tashkilotlarning ko'rsatuvlari yoki eshittirishlarini (turdosh huquqlar) yaratish hamda ulardan foydalanish bilan bog'liq holda yuzaga keladigan munosabatlarni tartibga solishdan iborat.
2. Интеллектуал мулкни шакллантиришда:
- инсонларнинг илмий-амалий салохиятини ошириш;
- кадрларни тайёрлаш ва малакасини ошириш шубу соха учун;
- муаллифлик хукукини конун билан мустахкамлаш;
- -инсонларни ихтиро килишга йуналтириш учун моддий рагбатлар жорий этиш;