Муаллифлар: Ходиев Б. Ю., Бегалов Б. А., Расулев Д. М., Абидов

Компьютер графикаси
– бу ЭҲМ ёрдамида объектлар моделлари ва 
уларнинг тасвирларини яратиш, сақлаш ва қайта ишлаш демакдир. Ушбу 
технология иқтисодий таҳлил, турли хил конструкцияларни моделлаштириш 
Қайта
ишланаётган 
ахборот тури
Маълумотлар 
Матн 
Графика
Билимлар
Борлиқнинг 
аниқ бир 
объекти
Ахборот
технология-
лари тури 
МББТ, 
дастурлаш 
тиллари, 
жадвалли 
процессор 
Матнли 
процес-
сорлар ва 
гипер-матн 
График 
процессор-ла
р
Эксперт 
тизимлар 
Мульти-медиа 
воситалари 
Интеграллашган пакетлар: бир нечта технологиялар мажмуаси 

---

77 
соҳасига кириб боради. Ишлаб чиқаришда унинг ўрнини ҳеч нима боса 
олмайди. У реклама фаолиятига ҳам кириб борган. Рақамли процессор 
ёрдамида шакллантириладиган ва қайта ишланадиган тасвирлар намойиш 
қилинадиган ва анимацион бўлиши мумкин. Биринчи гуруҳга одатда, тижорат 
(тадбиркорлик ва иллюстрация графикаси, иккинчи гуруҳга – мухандислик ва 
илмий графика, шунингдек, якка тасвирлар эмас, фильм кўринишида кетма-
кет берилувчи тасвирлардан иборат реклама, санъат ва ўйинлар графикаси 
(интерактив вариант) ҳам киради. Интерактив машина графикаси замонавий 
ахборот технологиялари ичида нисбатан илғор йўналишлардан бири саналади. 
Мазкур йўналиш янги график станциялар ҳамда ихтисослашган дастурий 
воситалар соҳасида жадал ривожланмокда. Ихтисослашган дастурий 
воситалар сифат жиҳатидан видеофильм кадрлари билан тенглашадиган 
ҳаракатланувчи тасвирлар яратиш имконини беради.
Компьютер билан матнли, график, аудио ва видео ахборот алмашувини 
дастурий-техник ташкил этиш 
мультимедиа–технология
деб ном олган. 
Бундай технологияни мультимедиа ёрдамида эга бўлган ва касб фаолиятида, 
ўқув, таълим, илмий оммобоп, ўйин соҳаларида фойдаланиш имконини берувчи 
махсус дастурий воситалар амалга оширади. Мазкур технологияни иқтисодий 
фаолиятда қўллаш давомида компьютердан тасвирга овоз бериш, шунингдек, 
улар орқали инсон нутқини тушуниш, компьютер орқали мутахасисснинг она 
тилида суҳбат юритиш борасидаги имкониятларга йўл очилади.
Бундан ташқари файл очиш, ахборотни ёзиб чиқаришга юбориш ва бошқа 
операциялар орқали яқин келажакда компьютернинг айрим, унча мураккаб 
бўлмаган буйруқларини овоз орқали қабул қилиш қобилиятини яратиш 
борасида ҳам маълум бир ютуқларга эришиш мумкин.
Фойдаланиладиган интерфейс
тури бўйича ААТни фойдаланувчининг 
ахборот ва ҳисоблаш ресурсларига кириб бориш имконияти нуқтаи назардан 
кўриб чиқиш мумкин. 
Шундай қилиб, пакетли ААТ, ахборотни қайта ишлаш автомат тарзда 
амалга оширилаётган пайтда фойдаланувчининг унга таъсир кўрсатиш 
имкониятини ярата олмайди. Бу шу билан изоҳланадики, ахборот қайта 
ишлашни ташкил этиш операциянинг дастурий жиҳатдан кетма-кетлиги 
бажарилишига боғлиқ. Диалогли ААТ пакетли ААТдан фарқли равишда, 
тизимда сақлана-диган ахборот ресурсларидан маълум бир вақт давомида 
фойдаланиш бўйича чексиз имкониятлар яратиб беради. Айни пайтда тегишли 
масалаларни ечиш ва қарор қабул қилиш учун зарур бўлган барча ахборотга эга 
бўлади.