Muallifdan

Egalik tushunchasi 

---

Xolmanova Z. Tilshunoslikka kirish 
 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
119 
119
 
 
 
Birlik 
Ko‘plik 
 
1. 
-(i)m: 
-(i)miz 
axloqim, axloqimiz 
2 
-(i)ng 
-(i)ngiz 
axloqing, axloqingiz 
3 
-i (si) 
-I 
axloqi, axloqlari 
  
Singlisi,  birisi
  so‘zlarida  ikkita  egalik  qo‘shimchasi  mavjud. 
Egalik affikslaridan II shaxs ko‘plik shakli bir necha ko‘rinishga ega: 
kitobingiz, kitobinglar, kitoblaring. 
Egalik  affiksining  III  shaxs  formasi  birlik  va  ko‘plik  uchun 
umumiydir. 
 I va II shaxs egalik affikslari o‘zakdan anglashilgan predmet yoki 
belgini  insonga  nisbatlaydi,  III  shaxs  affiksi  esa  insondan  boshqa 
narsalarga ham nisbatlaydi: 
kitobning varag‘i; oynaning ko‘zi.
 
Otlarga  egalik  affikslari  qo‘shilganda  o‘zakda  tovush  almashuvi 
va tovush tushishi ro‘y beradi: 
etik-ing-etiging; singil-im-singlim. 
Ba’zan  egalik  affiksi  o‘z  grammatik  ma’nosini  yo‘qotib,  o‘zak 
bilan  birgalikda  boshqa  so‘z  turkumiga-ravishga  o‘tadi:
  ertasi, 
kechasi; modal so‘zga o‘tadi: chamasi, yaxshisi. 
Narsa-buyumning  uch  shaxsdan  biriga  qarashli  ekanligini 
anglatuvchi  umumiy  ma’nolar  va  ularni  ifoda  qiluvchi  formalar 
tizimi  egalik  tushunchasini  tashkil  etadi.  Narsa-buyumning  uch 
shaxsdan  biriga  mansubligini  ko‘rsatuvchi  morfema 
egalik  affiksi
 
deyiladi.