Muallif: o’q. A. Avliyoqulov

10 gacha bo'lgan predmetlarni sanash. Predmetlarni sanash mashqlari murakkablashib boradi.Birdaniga turli xil predmetlarni 2 guruhini (6 ta piyola va 7 ta kosani sanang) yoki bir xil ko'rinis ega, ammo bir-biridan rangi, shakli yoki katta- kichikligi bilan ajralib turuvchi (7 ta katta va 8 ta kichkina tugmachalarni), 2 guruh predmetlarini hosil qilish mashqlari bilan birgalikda faqatgina ikkita guruhdagi predmetlarni sanashnigina emas, balki ularni ma'lum joyga, masalan, qog'oz varag'ining ko'rsatilgan qismiga: yuqoriga, pastga, chapga, o'ngga, o'rtasiga joylashtirish topshirig'i ham beriladi. Bir oz keyinroq tarbiyachi ko'rsatmasi asosida, bolalar

Mana endi nima ish bajargarbo'lsang, hammasi to'g'risida gapirib; ber!" — deb so'raydi. Nihoyaijavoblar bajarilgan yazifa haqida ya hikoyaga aylanadi. Bolalar 6-

10 Ularg? ko'zlarini yumib, tugmachalzni qo'llari shlab ko'rib sanash,

u qo'lidan bu qo'liga olib snash topshiriqlari beriladi. Bundan tashqari, ,,Ketdik, ketdik, ttdik..", ,,Nima o'zgardi" o'yinlaril yordamida qo'l bilan ushlab ianashni mashq qiladilar.

Tovushlarni sanashni esapredmetlarni sanash va sanab ajratish bilan bog'laydilar. Bolalargaiovushlarni sanashni, xuddi shuncha o'yinchoqlarni sanab ajratshni, keyinchalik ayni bir vaqtda tovushlarni sanab, o'yinchqlarni ajratib qo'yishni, sanashni; tugatgach, qancha tovush ehitganliklarini va nechta o'yinchoq qo'yganliklarini gapirib benshni taklif etiladi. Bolalar musiqa asboblari nomlari bilan tanishdi, aytilishini mashq qiladi. Pedagog: ,,Bu qaysi musiqa asbobi"— deb so'raydi. Pedagog cholg'u asboblardan birida 3 ta tovuc hosil qiladi va bolalardan so'raydi:

,,Topinglar-chi, men qaysi arobda va nechta tovush chiqardim?" Bola sanab beradi:

,,Siz birtnarta tayoqchani tayoqchaga, ikki marta barabanga urdingiz", -deydi. ,,Sen hammasi bo'lib nechta tovush eshitding?" — deb so'iaydi pedagog. ,,Men hammasi bo'lib uchta tovush eshit^HpiU^ db javob beradi bola. Bolalar pedagog yoki boslqa bolalar tomonidan bajarifeyotgan harakatlarni sanaydilar. Ula.harakat miqdorini namuna hamda aytilgan songa qarab bajaradila, Masalan: ,,Likopchada nechta tuxum bo'lsa, shuncha marta salom ter, shuncha marta rahmat degin".

Topshiriqlarni o'yin xaralterida olib borish mumkin: ,,Topingchi, men Elmurodga koptoknnecha marta tashlashni buyurdim?", demak, Elmurod koptokni taMaydi, bolalar esa uning harakatlarini sanaydilar.

Ko'rsatilgan yo'nalish bo'^cha ma'lum miqdorda qadam tashlash bolalar uchun eng murakkab tpshiriq hisoblanadi. Masalan, bolaga: ,,Oldinga 5 qadam yur, o'nggburil, yana 3 qadam tashla", — deb aytiladi.

Bolalar safda yurish bilanbirga bir vaqtning' sanashni, fazoda mo'ljal olislni mashq qiladilar, Turli shakldagi sanashni nashq qilish bir-bii jumlashtirilgan topshirii hosil qilinadi. i mashqlar orqali idok etiladigan to'plamlar orasidagi Iqdoriy munosabatning o'rntilishi sanash faoliyatini umumlash- tmshga imkonberadi.