Muallif: Mamatov Javoxir

Muallif:

Mamatov Javoxir

Ijrochi:

Muhammadov Behzod

Mavzu: Arxeologik yodgorliklarda qazishma ishlari

Reja: 1. Arxeologik yodgorliklarni qazishda ishlatiladigan qurilmalar 2.Arxeologik yodgorliklarni qazish turlari. 3.Arxeologik yodgorliklarning qazish tartibi

Biror bir arxeologik yodgorlikda qazishma ishlarini olib borishdan oldin biror maqsadni koʻzlshimiz kerak boʻladi. Misol uchun uni yoshini aniqlash yoki madaniy hayoti haqida qanday boʻlganligi haqida. Soʻngra ushbu mavzuga oid maʼlumotlar toʻplanadi. Soʻngra qazishma ishlari olib borish uchun ochiq varaqa olinadi.

Ochiq varaqa 1-yil muddatga beriladi.Qazishma ishlari bizning hududimizda asosan bahor va kuz oylarida olib boriladi.Arxeologik obyekning joylashgan hududi oʻrganilib chiqiladi.

Arxeologik yodgorliklarning qazib ishidan oldin hududning topagrafik plani olinadi. Yani obyekning dengiz sathidan balandligini koʻrsatib beradi.Dastlab topografik xaritalar 2-3 kishi olgan boʻlsa , hozirda kunda Elektron Taxometr qurulmasi keng qoʻllanilmoqda.

Taxometr - qurulmasi

arxeologik yodgorliklarni

topagrafiyasini olishda

keng qoʻllaniladi. Ushbu

qurilmaning olish

masofasi 800 metr

radiusda oladi.

Reper nuqta Reper nuqta -geodeziya maqsadlarida qoʻllaniladi. Arxeologik yodgorlikning va baland tepaliklarda oʻrnariladi. Aynan shu nutqda orqali hududning balandligi oʻlchaniladi. Uning balandligi olinib mustahkamlab qoʻyiladi.

Qazishma jarayoni Dastlabki qazishma ishlari dastlab milk.avv. 6 - asrda Bobil hukumdori Nabonidus tomonidan amalga oshirilgan.Hozirgi kunga kelib qazishma ishlari frofessional arxeologik guruh tomanidan olib boriladi.Bu guruhda arxeolog , etnograf,antrapolog, paleobatanik, paleozoolig lar va ishchi guruhdan tashkil topadi. Arxeologik obyekt dastlab kvadratlarga boʻlinadi. Biz buni Arxeologiyada 3-oltin qoziq usuli deb ataymiz. Yani yodgorlikning istalga uch tarafiga qozonlar tortilib oʻlchab chiqiladi. Bu usul eskirgan boʻlib hozirda magitometr yordamida kvadratlarga boʻlib olamiz.

Fiksatsiya Har bir kvadratda topilgan topilmalar joyida fiktatsiya qilinadi va markazga yigʻiladi.Keyinchalik ular saralanadi va razvedka kundaligigiga har bir kvadratdan qancha topilma kiritilganligi yoziladi.Agar parchalar klasterlari topiblsa joyida tugʻridan toʻgʻri fiktatsiya qilinmaydi , lekin har bir klaster topilgan joy koʻrsatilib oʻtiladi.

Arxeologik obyeklarni yoshini aniqlashda biz yodgorlik hududida topilgan kul va yogʻoch

qoldiqlariga tayanamiz. Bu bizga ishonchlili malumotlarni beradi. Ayniqsa yogʻoch buyumlari biz yodgorlik yoshini aniq hisoblashimiz mumkin.

Glabal mapper Ushbu dastur yordamidamida biz arxeologik yodgorliklarda qazib ishlari yakunlangach yodgorlik hududini suratga olamiz va suratlarni koordinatalar yordamida birlashtiramiz. natijada mukammal chizmani vujudga keltiramiz.

E'tiboringiz uchun rahmat