Ms word da jadvallar va grafik ob’eklar bilan ishlash

MAVZU: WORD DASTURIDA YANGILIK YARATISH
REJA:

1. 
   «Таблица» menyusi. Jadvallar tuzish. Satr va ustunlar quyish hamda olib tashlash.
   
2. 
   Jadval katakchalari o`lchamini o`zgartirish. Jadvalni bo`lish.
   
3. 
   WordArt va Paint gtrafik ob`ektlari bilan ishlash.
   

«Таблица» menyusi. Jadvallar tuzish. Satr va ustunlar quyish hamda olib tashlash
Word da jadvallar bilan ishlash elektron jadvallar sistemasida ishlash kabi bo`ladi, jadval asosan satr va ustunlarning kesishmasidan hosil bo`lgan kataklardan tashqil topgan, ya`ni

F.I.Sh.	To`g`ilgan yili	Manzili
Muradullayev Ixtiyor	1994	Qarshi
Abdullayev G`nisher	1994	Qarshi
Abdullayev Bunyod	2000	Qarshi

Katakchalarga formulalar, sonlar matnlar kiritish mumkin. Agar katakcha kengligi o`zgartirilsa katakchadagi matn sig`imi ham o`zgaradi. Jadvalni hujjatning ixtiyoriy qismida yaratish mumkin.

Jadvalni yaratish uchun «Таблица» menyusidan «Вставить» → «Таблица» bandlari tanlanadi yoki asboblar panelidagi «Вставить таблицу» piktogrammadan foydalaniladi (1-rasm).

1-rasm

Ustunlar va satrlar soni oldindan ma`lum bo`lsa, jadval yaratishda ularning sonini kiritish mumkin. Aks holda sharoitga ko`ra foydalanuvchi ularning sonini va o`lchamlarini to`liq o`zgartira oladi.

Yaratilgan jadvalga ixtiyoriy ma`lumotlar kiritishda har bir katakchaga ma`lumotni kiritish talab qilinadi. Navbatdagi katakchaga o`tish uchun «Tab» tugmachasi bosiladi, oldingi kataklarga o`tish uchun esa Shift+Tab tugmachalari bosiladi. Sichqoncha yordamida zaruriy katakchaga uning ko`rsatkichi keltiriladi va chap tugmacha bosiladi. Shuningdek, Alt+Home klavishlari orqali katakchaning boshlanish qismiga o`tiladi, Alt+End klavishlari orqali esa jadvalning oxirgi katakchasiga o`tiladi.

Jadvalni to`ldirishda katakchalarni, ustunlarni, satrlarni quyish yoki uchirish mumkin. Buning uchun «Таблица» menyusidan kerakli buyruqlar tanlanadi.

Jadvalda mavjud bo`lgan katakchani o`chirish uchun dastlab blokka olinadi, so`ng «Таблица» menyusidan «Удалить яйчеки» buyrug`i tanlanadi. Ekranda munozara oynagi hosil bo`ladi va kerakli bandlari tanlanadi (2-rasm).

2-rasm

Satr va ustunlarni qo`shish va o`chirish menyu buyruqlari yordamida oson bajariladi. Masalan, ixtiyoriy jadvalni olaylik.

№	F.I.Sh.		To`g`ilgan yili	Manzili
	1		2	3
1	Muradullayev Ixtiyor		1994	Qarshi
2	Abdullayev G`nisher		1994	Qarshi
3	Abdullayev Bunyod		2000	Qarshi
4	Muradullayev Ixtiyor		1994	Qarshi
5	Abdullayev G`nisher		1994	Qarshi
6	Abdullayev Bunyod		2000	Qarshi

Maolumki, inson ish faoliyati davomida ko’plab matnlarni qayta ishlashiga to’ri keladi. Xujjatlarning xamda elektron xujjatlarning ko’pchilik qismini matnlar tashkil etadi. Oddiy belgilardan tashkil topgan so’zlar to’plami matn deb ataladi. Komppyuterda matnli xujjatlarni tayyorlashda asosan uch gurux amallar bajariladi.

Kiritish amalida tashqi shakldagi dastlabki matnni elektron ko’rinishga, yaoni fayl tarziga o’tkazish ko’zda tutiladi. Kiritish amalida nafaqat klaviatura yordamida kiritishni, balki kiritish vositalari yordamida (skanerdan o’tkazish, grafik shakldan matn formatiga o’tkazish) vazifani bajarish mumkin.

Taxrirlash amalida mavjud matnli xujjatni o’zgartirish, unga qo’shish, o’chirish, matnni bo’lish va xokazo kabi amallar bajariladi. Kiritish va taxrirlash amallari amaliyotda parallel olib boriladi. Bu amallar yordamida matnli xujjatning tarkibi shakllantiriladi.

Formatlash amali xujjatlarni rasmiylashtirish uchun kerak va bu amalning buyruqlari xujjatning ekrandagi yoki qoozdagi ko’rinishini aniqlaydi.

Barcha elektron xujjatlar kiritish va taxrirlash amallari bajarilishini talab qiladi, lekin formatlash amali ular uchun xar doim xam kerak bo’lavermaydi. Masalan, komppyuter uchun yoziladigan dastur matnlarini formatlash shart emas, chunki dastur matni qoozga chiqarish uchun yozilmaydi, balki uni kelgusi qayta ishlovchi amal - kompilyatsiya uchun kiritiladi. Shuning uchun baozi matnli xujjatlarni formatlash ortiqcha ish va ularni formatlash maqsadga muvofiq emas. Shunday qilib ikki xil dasturga ega bo’lish foydali bo’lib chiqdi. Matnlarni kiritish va taxrirlashni amalga oshiruvchi dasturlar matn muxarrirlari deb ataldi, formatlashni xam bajaradigan dasturlar esa matn protsessorlari deb nom oldi.

Barcha matn muxarrirlari xujjatda “toza” matnni saqlaydi, shuning uchun ular boshqa matn muxarrirlarida xam taxrirlanishi mumkin.

Matn protsessorlari esa formatlash natijalarini xujjat ichiga xar xil tarzda qayd qilganliklari sababli, ko’pchilik xollarda bir-birlari bilan mos tushmaydi. Lekin baozi matn protsessorlarida bir formatdagi xujjatni boshqa formatga o’tkaza olish qobiliyati mavjud.