Мs excel dasturi yordamida ma’lumotlarni qayta ishlash tехnologiyasi

elektron raqamli imzoning haqiqiyligini tasdiqlash - elektron raqamli imzoning elektron hujjatda elektron raqamli imzo yopiq kalitining egasiga tegishliligi va elektron hujjatdagi axborotda xatolik yo'qligi tekshirilgandagi ijobiy natija. 

Uzoq masofadan televizion tasvirlarni qabul qilish, uzatish yoki dunyodagi barcha davlatlar bilan telefon aloqasini amalga oshirish uchun xizmat qiladigan Yer sun’iy yo'ldoshlarining ishlari ham kompyuter va maxsus dasturga asoslanganligi sir emas. 

Masalan, shahar va qishloqlarimiz chiroy ochib borayotgan bugungi kunda, uy-joy va mahalla (mikrorayon)larni loyihalashtirishda ham kompyu­terdan foydalanilmoqda. Aholi yashash joylarida qurilajak uy-joylar ham zamonaviy, ham milliy bo'lishi bilan birga, ular biz uchun qimmatbahobo'lgan qishloq xo'jaligi yerlarini kamayishiga olib kelishi tabiiy. Demak, bu o'rinda loyihachi oldida yuqoridagi mezonlardan tashqari, uy-joy, mahallalarni oqilona loyihalashtirish masalasi ham turadi. Bu masala bilan  fanning yangi yo'nalishi – «loyihalashtirishni avtomatlashtirish tizimlari» shu­g'ullanadi. Bu fan nafaqat arxitektura va qurilish sohasida, balki yaratilajak texnik vositalar uchun ham xizmat qilmoqda. 

Hayotimizda uchraydigan ko'plab masalalarni (masalan, shahar do'konlarida kerakli ashyoni izlash; yo'nalishimiz uchun zarur transport ro'yxati va harakat jadvalini bilish; ob-havo ma’lumoti; kerakli ma’lumotni kutubxonalardan kerakli hajmda, kerak vaqtda, kerakli ko'rinishda olish va h.k.) ham yuqorida sanab o'tilgan misollar jumlasiga kiritish mumkin.

Aytib o'tilgan masalalarni to'liq hal qilish nafaqat iqtisodiy holatni, balki katta hajmdagi ilmiy ishlarni ham talab qiladi. Bu ishlarni birlashtirib, yagona kibernetik («kibernetika» – lotin tilidagi «kiber nautos» so'zidan olingan bo'lib, o'zbek tilida «darg'a», «boshqaruvchi» degan ma’noni bildiradi) tizimga birlashtirish mumkin bo'ladi. Mazkur ilmiy-tadqiqot ishlarini jahonda  ko'zga  ko'ringan  va  ko'p sohalarda  yetakchi  o'rin egallagan Respublika Fanlar Akademiyasining «Kibernetika» ilmiy-ishlab chiqarish birlashmasi amalga oshirmoqda. Taniqli olim, akademik V. Qobulov tashabbusi bilan1966-yilda tashkil etilgan bu ilm dargohining olimlari xalq xo'jaligining turli sohalari: iqtisod, kosmos, biologiya, tibbiyot, qishloq xo'jaligi, texnikaning turli jabhalarida kibernetik sistemalar yaratish borasida  izlanish olib bormoqdalar.