Morfologiya. So‘z yasalishi
1. Uning ilmoqdor, sho‘x so‘zlari dillarni
to'lqinlantirar, gur-gur kulgiga sabab
bo'lardi.
Ushbu gap tarkibida nechta sodda yasama
so‘z qatnashgan?
A) 2 ta B) 4 ta
C) 3 ta D) 1 ta
2. Tarkibida sifat, ot va fe’l turkumiga oid
yasama so‘zlar ishtirok etgan gapni aniqlang.
A) Shoirning qalbi samimiy va beg‘ubor
tuyg‘ulardan oziqlansa, uning ijod daraxti
gurkirab bo‘y cho‘zadi.
B) Endi uni harbiy mashq va ta’limning
mashaqqatli sinovlari, yangi kasb, yangi
do‘stlar kutmoqda edi.
C) Tal’at shimining cho‘ntagidan taroq olib,
sochini tekislarkan, tag‘in jilmaydi.
D) Ertalabki choy ustida picha
hangomalashgach hammamiz yo‘lga
otlandik.
3. Qaysi gapda sifat va fe’l turkumiga oid
yasama so‘zlar qatnashgan?
A) Darhaqiqat, shoirning yuragi pok
tuyg‘ulardan oziqlanadi.
B) Qizni bu qo‘rqinchli shubhalar qiynardi.
C) Qo‘lining harakatlari bilan xalqqa
tinchlanishni buyurdi.
D) Shoir bilimsiz tabiblarni jallod shogirdiga
o‘xshatadi.
4. Qaysi gapda yasama otdan yasalgan sifat
qatnashgan?
A) Bir vaqtlar sen turtkilagan yigit bugun
senga rahbar bo‘lib kelmoqda.
B) Alisher Navoiy bilimsiz tabiblarni jallodga
o‘xshatardi.
C) U beg‘ubor yaylov havosida ulg‘aygan
kamgap va qaysargina bir bola ekan.
D) Maqtanchoqliging tufayli sen
do‘stlaringning e’tiboridan qolding.
5. Qadimda bir badavlat kishining yolg‘iz o ‘g‘l
bo'lib, и uquvsiz va mol-davlatni foydasiz
ishlarga sarflaydigan bola edi.
Ushbu gapda ismlar guruhiga mansub nechta
sodda yasama so‘z bor?
A) 3 ta B) 2 ta
C) 5 ta D) 4 ta
6. Sen o ‘z zanjirlaring ichida eng uqubatlisi,
eng og‘riqlisi - tobelik va mutelik zanjirida;
xalos bo'lding.
Ushbu gapda nechta sodda yasama so‘z
qatnashgan?
A) 5 ta B) 2 ta
C) 4 ta D) 3 ta
7. 0 ‘rik - ra’noguldoshlar oilasiga mansub
mevali daraxt. Mevasi etli, yumaloq,
tuxumsimon, oq, sariq, qizg‘ish.
Ushbu parchada necha o‘rinda yasama so‘zla
qatnashgan?
A) 4 B) 6
C) 7 D) 5
8. Dunyoviy bilim va hunarlarga ega bo'lgan
yoshlarimizning fazilatlari haqida soatlab
gapirishimiz mumkin.
Ushbu gapda qatnashgan sodda yasama
so‘zlar haqidagi qaysi fikr to‘g‘ri emas?
A) Gapda sifatdan yasalgan ravish
qatnashgan.
B) Gapda otdan yasalgan sifat qatnashgan.
C) Gapda otdan yasalgan fe’l qatnashgan.
D) Gapda fe’ldan yasalgan ot qatnashgan.
9. Halollikni va pok yashashni o ‘zi uchun
hayotiy e ’tiqod, oliy maqsad deb biladigan
odamlardan yomonlik kutmaymiz.
Ushbu gapda nechta sodda yasama so‘z
qatnashgan?
A) 2 ta B) 4 ta
C) 5 ta D) 3 ta
10. Onaxon bir zum to'xtab, chorasizlikdan
qiynalayotgan nabirasiga mehribonlik
bilan dalda berdi.
Ushbu gapda qatnashgan yasama so‘zlar
haqidagi to‘g‘ri fikrni aniqlang.
A) Gapda otdan yasalgan sodda yasama
sifat qatnashgan.
B) Gapda ravishdan yasalgan sodda yasama
fe’l qatnashgan.
C) Gapda sifatdan yasalgan sodda yasama
fe’l qatnashgan.
D) Gapda fe’ldan yasalgan sodda yasama ot
qatnashgan.
11. Hukmdor tortinchoq qora ko‘zlari hamisha
mungli boqadigan qizini juda e ’zozlar,
doim holidan xabar olardi.
Ushbu gapda sodda yasama so‘zlar soni
nechta?
A) 6 ta B) 5 ta
C) 4 ta D) 3 ta
12. Balki, и bugun uyiga vaqtliroq qaytar.
Ushbu gap haqida berilgan to‘g‘ri
ma’lumotlarni aniqlang.
1) bir o‘rinda fe’l nisbati qo‘shimchasi
qatnashgan;
2) bir o‘rinda egalik qo‘shimchasi
qatnashgan;
3) bir o‘rinda fe’lning munosabat shakli
qo‘shimchasi qatnashgan;
4) 2 ta so‘z tarkibida ismning munosabat
shakli qo‘shimchasi qatnashgan.
A) 1, 4 B) 2, 3
С) 1, 2 D) 3, 4
13. Yashash uchun foydali mehnat
qilishni anglash insoniylikning
birinchi shartidir.
Ushbu gapda so‘z yasovchi qo‘shimchalar
soni nechta?
A) 4 ta
B) 5 ta
C) 3 ta
D) 6 ta
14. Shahar va qishloqlarda o ‘zgarishlar ro‘y
bermoqda, bunyodkorlik ishlari avj
olmoqda, chiroyli binolar qurilmoqda.
Ushbu gapda qatnashgan yasama so‘zlar
haqidagi to‘g‘ri ma’lumotni toping.
A) Egalarning barchasi yasama so‘zlar bilan
ifodalangan.
B) Hollar yasama so‘zlar bilan ifodalangan.
C) Aniqlovchilar yasama so‘zlar bilan
ifodalangan.
D) Kesimlarning barchasi yasama so‘zlar
bilan ifodalangan.
15. Yashash uchun foydali mehnat qilishni
anglash insoniylikning birinchi shartidir.
Ushbu gapda qatnashgan yasama so‘zlar
haqidagi to‘g‘ri ma’lumotni toping.
A) Sodda yasama sifat fe’ldan yasalgan.
B) Fe’ldan yasalgan ot qatnashgan.
C) Sodda yasama fe’llar otdan yasalgan.
D) Sondan yasalgan sifat qatnashgan.
16. Biz mustaqil 0 ‘zbekistonning
farzandlarimiz. Bu yurtda yashashni biz
o ‘zimizga sharaf deb bilamiz.
Ushbu parchadagi ismlarga mansub so‘zlar
tarkibidagi munosabat shakllari sonini
aniqlang.
A) 8 ta B) 9 ta C) 7 ta D) 6 ta
17. Qaysi javobdagi gaplar juftligida ajratib
ko‘rsatilgan so‘zlarning har birida bittadan
qo‘shimcha bor?
A) Qizcha har kuni gullar tergani bog‘ga
borar edi. / / U bu kitobni o‘qigani sotib
oldi.
B) Onaxon bu moyni idishchalarga solib
villab saqlar edi. / / Shamolda eshik
taraqlab ochildi.
C) Bu jannatmakon o‘lka - bizning
vnrtimiz. / / Do‘stim, biz shu jasur
bobolar avlodimiz.
D) Bu daraxt, balki, kelgusi yil meva
bog‘lar. / / Ehtimol, uyiga yaqinligi
uchun shu korxonada ishlar.
18. Qaysi javobdagi gaplar juftligida ajratib
ko‘rsatilgan misollarning har birida bittadan
qo‘shimcha bor?
A) Ko‘zingizni yashnatadi bu bog‘lar. / /
Chin inson birovga yaxshilik ko‘zlar.
B) Biz mustaqil 0 ‘zbekiston farzandimiz. / /
Bizning maktabimiz yaqinda ta’mirlandi.
C) Bu topshiriqni qanday baiargani esidan
chiqmaydi. / / Onaxon shu xabarni
avtgani kelgan edi.
D) Tantanada o‘nlab yurtdoshlarimiz
ishtirok etishdi. / / U ba’zan ovlab
qorasini ko‘rsatmas edi.
19. Keksayganingda rohatda yashashni orzu
qilsang, yoshlikda tinimsiz ilm o ‘rganishga
harakat qil.
Ushbu gapda qatnashgan yasama so‘zlar
haqidagi qaysi ma’lumot to‘g‘ri emas?
A) To‘ldiruvchi vazifasida kelgan yasama
fe’l qatnashgan.
B) Kesim vazifasida kelgan yasama fe’llar
qatnashgan.
C) Aniqlovchi vazifasida kelgan yasama
ravish qatnashgan.
D) Hoi vazifasida kelgan yasama so‘zlar
qatnashgan.
20. Bilimli kishi zarur gapni so'zlaydi,
keraksizini aslo gapirmaydi.
Ushbu gapda qatnashgan yasama so‘zlar
haqidagi qaysi ma’lumot to‘g‘ri emas?
A) Yasama so‘zlar 2 o‘rinda to‘ldiruvchi
vazifasida kelgan.
B) Yasama so‘zning yasama so‘zga
boglanishi kuzatiladi.
C) Yasama so‘zlar 2 o‘rinda kesim
vazifasida kelgan.
D) Yasama so‘zning aniqlovchi vazifasida
kelishi kuzatiladi.
21. Yoshlarimizni bilimli, mushohadali,
ijodkor va faol shaxs sifatida tarbiyalash
bugungi kunning asosiy vazifasidir.
Ushbu gapdagi so‘z yasovchi qo‘shimchalar
soni nechta?
A) 5 ta B) 6 ta C) 7 ta D) 8 ta
22. Zamonamiz yoshlari, siz shavkatli
tariximizni qadrlashingiz, uni o‘z
hissalaringiz bilan boyitishingiz kerak.
Ushbu gapda qatnashgan yasama so‘zlar
haqidagi to‘g‘ri ma’lumotni toping.
A) Fe’ldan yasalgan ot qatnashgan.
B) Sifatdan yasalgan ot qatnashgan.
C) Otdan yasalgan sifat qatnashgan.
D) Fe’ldan yasalgan sifat qatnashgan.
23. Qaysi javobda ma’noli qismlari
asos + so‘z yasovchi + lug‘aviy shakl
yasovchi + sintaktik shakl yasovchi
tartibida joylashgan sifat turkumiga oid so‘z
qatnashgan?
A) Shuni bilingki, ilmlilarni butun dunyo
olqishlaydi.
B) Stol ustidagi guldonlarga pushti
atirgullar solingan edi.
C) Balki, oila baxtsizligidan shunday holat
yuz bergandir.
D) Boshqaruvchi, xonalarning kattarog‘ ini
ularning jamoasiga bering.
24. Qaysi javobda ma’noli qismlari
asos + lug‘aviy shakl yasovchi + so‘z
yasovchi + sintaktik shakl yasovchi
tartibida joylashgan ot turkumiga oid so‘z
qatnashgan?
A) Abbos, parta ustidagi o‘chirg‘ichni
menga uzatib yuborgin.
B) Qishloqdagi do‘konlarda oziq-ovqat
mahsulotlari, kiyim-kechak va hattoki
yoqilg‘i sotiladi.
C) Qizg‘anchiqdan sen saxovat kutma.
D) Ko‘z-ko‘z qilma, ko‘z tegar,
Maqtanchoqqa so‘z tegar.
25. Tadbirimizga muhandislar, shifokorlar,
o'qituvchilar, hisobchilar, iste’dodli
qalamkashlar tashrif buyurishadi.
Ushbu gapda ismlar guruhiga mansub
nechta yasama so‘z qatnashgan?
A) 6 ta B) 5 ta
C) 4 ta D) 3 ta
26. Qaysi javobda shakldoshiga ega bo‘lgan
asosdan yasalgan yasama so‘z berilgan?
A) tushirtirmoq B) changimoq
C) oqimtir D) davolamoq
27. Tiniq osmon o ‘zining bor go'zalligi va
malohatini cheksiz balandliklardan
ulug‘vorlik bilan bizga ko‘z-ko‘z qilib turar edi.
' Ushbu gapda qatnashgan sodda yasama
so‘zlar sonini aniqlang.
A) 3 B) 5 C) 6 D) 4
28. Hikmatni anglamoqning o‘zi bir hikmatdir.
Ushbu gapdagi ismning munosabat shaklini
hosil qiluvchi qo‘shimchalar soni nechta?
A) 5 ta B) 4 ta C) 6 ta D) 3 ta
29. Qaysi javobdagi gaplarda ajratib ko‘rsatilgan
so‘zlar tarkibidagi qo‘shimchalar soni har
ikkala so‘zda bir xil?
A) Kitob - bizning eng yaqin do‘stimiz.
Biz ham mana shu guruh vakilimiz.
B) Bu olimlar o‘nlab fanlarning rivojiga
beqiyos hissa qo‘shganlar.
U qishloqdan yillab saqlangan yilqi moyi
topib keldi.
C) Barglarda ilinib qolgan tomchilar javhar
singari yaltillaydi.
Yosh ko‘zlarimdan tomchilar...
D) Ko‘rmaganning ko‘rgani qursin.
Men har haftada yaqinlarimni ko‘rgani
qishloqqa borib turaman.
30. Tarkibida ot, sifat va fe’l turkumiga
oid yasama so‘zlar ishtirok etgan gapni
aniqlang.
A) Ekinlar tomiriga qon yugurdi, so‘lg‘ in
yaproqlar asta jonlana boshladi.
B) Tongning tarovatli shamoli bir nafasgina
go‘daklik yillarini qaytarar emish.
C) U shuni angladiki, cho‘l o‘zlashtirish,
cho‘lda ishlash bilimsizga qiyin ekan.
D) Egarining oltin bezaklari quyosh nurida
tovlanayotgan bo‘z otni yetaklab keldi.
31. Bilimli kishi zarur gapni so'zlaydi,
keraksizini umuman gapirmaydi.
Ushbu gapda qatnashgan yasama so‘zlar
haqidagi to‘g‘ri ma’lumotni toping.
A) Yasama so‘zlar 2 o‘rinda to‘ldiruvchi
vazifasida kelgan.
B) Yasama so‘zlar 2 o‘rinda aniqlovchi
vazifasida kelgan.
C) Yasama so‘zlar 2 o‘rinda hoi vazifasida
kelgan.
D) Yasama so‘zlar 2 o‘rinda kesim
vazifasida kelgan.
32. Biz pokiza zotlarning naslimiz,
tomirlarimizda ularning pok qoni bor.
Ushbu gapda ismlarning munosabat
shaklini hosil qiluvchi qo‘shimchalar soni
nechta?
A) 8 ta
C) 5 ta
B) 7 ta
D) 6 ta