Monopolistik raqobat va oligopoliya

2. Bozordagi firmalar soni. Bozorda firmalar soni kam bo‘lsa, boshqa sharoitlar o‘zgarmas bo‘lganda individual firmaning narxlarga ta’sir qilish qobiliyati shunchalik yuqori bo‘ladi. Shu bilan birga, bu nafaqat firmalarning umumiy soni, balki "asosiy o‘yinchilar" deb ataladigan, eng katta bozor ulushiga ega bo‘lgan eng ta’sirchanlarning soni muhim ahamiyatga ega. Shuning uchun, agar ikkita yirik kompaniya’ning ulushiga savdo hajmi 90%, qolganlarni ulushi 20 - 10% ni tashkil qilsa, demak, ikkita yirik kompaniya katta monopol hokimiyatiga ega. Bunga bozor (ishlab chiqarish) to‘planuvi deyiladi.

3. Firmalar o‘rtasidagi o‘zaro harakat. Firmalar bir-biri bilan qanchalik yaqin aloqada bo‘lsa, ularning monopol kuchi shunchalik yuqori bo‘ladi. Aksincha, kompaniyalar bir-birlari bilan qanchalik tajovuzkor raqobatlashsalar, ularning bozor narxlariga ta’sir etish qobiliyati shunchalik zaiflashadi. Haddan tashqari holat, narxlar urushi, narxlarni raqobatbardosh darajaga tushirishi mumkin. Bunday sharoitda individual firma bozor ulushini yo‘qotmaslik uchun o‘z narxini ko‘tarishdan qo‘rqadi va shu bilan minimal monopol hokimiyatga ega bo‘ladi