Monolog (mono… va yun logos — soʻz, nutq) — badiiy asar komponentlaridan biri boʻlib, asarda ishtirok etuvchi shaxslarning oʻz-oʻziga, oʻzgalarga qaratilgan nutqi

DIALOGIK NUTQ Nutqning bu turi vaziyatga qarab yuzaga chiqadi va kontekstual (shu vaziyatdan, oldingi aytilgan fikrning mazmuni va shakllaridan kelib chiqiladi) xarakterga egadir. Dialogik nutqning xarateristikasi monologik nutqning xarakteristikasiga qarama-qarshidir.

Birinchidan, dialogik nutqda suhbatdoshlarga ma’lum bo`lgan ayrim suzlar tushirib qoldiriladi. Shu sababli yozib olingan dialogik nutq o`zgalar uchun ko`pincha tushunarsiz bo`ladi.

Ikkinchidan, dialogik nutq ixtiyorsiz, REAKTIV nutqdir. Dialogik nutq ko`pincha biror fikrga, lukmaga, hatto nutq bilan bog’liq bo`lmagan stimullarga javob tariqasida (qo`lini eshik qisib olgan kishi - "Ox, qurib ketsin!" deydi) yuzaga keladi. Uchunchidan, dialogik nutq nihoyat darajada OZ TARTIBLIDIR. Dialogik nutq davomida luqma tashlash odatda oldindan rejalashtirilmaydi. Agar dialogik nutq jaryonida rejalashtirishga to`g’ri kelsa ham bu oddiy rejalashtirish bo`ladi. Chunki, biz yuqorida ko`rsatib o`tganimizdek dialogik nutq kontekstga bog’liq ravishda boshqariladi. Ko`p hollarda u guyoki o`z-o`zidan "oqib" kelaveradi. Dialogik nutqda qo`llanilaverib odat bo`lib qolgan so`zlar va SO`Z birikmalari ("rahmat", "yaxshi", "marhamat") juda ko`p qo`llaniladi.