Монография Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини

1-расм. Раҳбар ва педагог кадрларининг компетенциялар модели.

Айнан раҳбар ва педагог кадрлар касбий компетентлигини ривожлантириш жараѐнларида моделнинг қўлланилиши кадрлар касбий компетентлигини баҳолаш, ривожлантириш ва бошқариш стратегияларини белгилаш имконини беради.
Компетенциялр моделини ишлаб чиқишда унинг ўзига хос кучли ва кучсиз жиҳатларини эътиборга олиш мақсадга мувофиқ, яъни:

• 
  маҳорат даражаси юқори бўлган ходимларнинг касбий фаолияти таҳлилига қараб моделни шакллантириш, фаолият самарадорлигига таъсир этувчи бошқа архитектоник тузилмаларнинг эътибордан четда қолиши ѐки тўғри баҳоланмаслигига олиб келади;
  
• 
  бир неча ходимлар фаолиятини таҳлили натижаларини умумлаштирган ҳолда компетенциялар моделини ишлаб чиқиш жуда қулай, аммо мазкур модел талаблари жуда содда бўлиб, у кадрлар касбий тайѐргарлигига қўйиладиган малака талаблари билан мувофиқ келмаслиги ҳам мумкин бўлади;
  
• 
  компетенциялар моделини шакллантиришда экспертлар сўровидан фойдаланиш тез ва статистик натижаларга асоланган бўлади, аммо унинг қўлланилиш соҳаси ҳар доим ҳам муассасанинг стратегик йўналишларига мос келмаслиги мумкин;
  

Компетенциялар моделини кадрларнинг интелектуал, касбий сифатлари ҳамда шахслааро коммуникативлик кўникмаларини эътиборга олган ҳолда шакллантириш раҳбар ва педагог кадрлар касбий компетентлигини ривожлантириш ва баҳолашда қуйидаги икки муҳим жиҳатни таъминлайди:

1. 
   ОТМ талабларига мослашиш даражаси, корпоратив маданият (ижтимоий-маънавий хулқ-атвор, деонтология, ўз фаолияти натижаларига жавоб бериш, мустақил қарор қабул қилиш)нинг ривожланганлиги;
   
2. 
   Касбий фаолият соҳаси ва мутахассислиги бўйича замонавий билим, кўникма ва малакаларга эгалик.
   

Тадқиқот натижалари асосида ишлаб чиқилган компетенциялар моделининг кластерли тузилмаси сифатида ижтимоий-ҳуқуқий, шахсийрефлексив, коммуникатив (лингвистик), АКТ, тизимли таҳлил каби компетенциялар кластеридан ташкил топган корпоратив(таянч) компетенциялар ҳамда касбий-педагогик, бошқарув кластеридан иборат бўлган метакасбий компетенциялар белгиланди. Шунингдек, уларнинг аниқ фаолият тури талабларидан келиб чиқувчи хусусий индикаторлар тизими ѐритилди.