Molyekular fizika asosalri bo’yicha tayyorlangan taqdimoti

Mole¬
n
molyar massasi shu moddaning nisbiy atom yoki nisbiy moleku¬
lar massasiga son jihatdan teng bo‘ladi. Masalan, C, Fe,02, H20
larning nisbiy atom va molekular massalari tegishlicha 12, 56, 32, 18
ga teng, ularning molyar massalari esa tegishlicha 12 g/mol, 56 g/mol,
32 g/mol, 18 g/mol bo‘ladi.Molekular massani molekular holatdagi moddalar uchun
ham, atomar holatdagi moddalar uchun ham hisoblab topish
mumkin. Masalan, vodorodning nisbiy molekular massasi
M. (H7) =2, vodorodning nisbiy atom massasi A.(H)=1. IkkalaГ гholda ham moddaning struktura birliklari soni (NA) bilan aniqlan-
gan miqdori bir xil — 1 mol. Lekin molekular vodorodning molyar
massasi 2 g/mol, atomar vodorodning molyar massasi esa 1 g/mol.
Bir mol atom, molekula yoki ionlardagi zarrachalar soni Avogadro
doimiysiga teng bo‘ladi, masalan:1 mol l2C atomlari= 6,02 • 1023 atom l2C1 mol H20 molekulalari^ 6,02 • 1023 molekula H201 mol S04 ionlari = 6,02 • 1023 S04 ionlariMassa bilan modda miqdori - liar xil tushun-
c h a 1 a r d i r. Massa kilogrammlarda (grammlarda), modda miq¬
dori esa mollarda ifodalanadi. Moddaning massasi (m, g), mod¬
daning miqdori (n, mol) va molyar massa (M, g/mol) orasida
oddiy nisbatlar bor: n M (LI)mn~~M1.2)M=-1.3)

• 
  1.Xalqaro  birliklar  sistemasi  (SI)  da  modda  miqdorining birligi sifatida mol qabul qilingan.
  
• 
  Mol — bu moddalarning 0,012 kg uglerod izotopi l2C da nechta atom bo‘lsa, tarkibida shuncha struktura birliklar (molekula, atom, ion,  elektron  va  boshqalar)  boiadigan  miqdoridir.
  
• 
  Bitta  uglerod  atomining  massasini  (1,993 •  10_26kg)  bilgan holda  0,012  kg  ugleroddagi  atomlar  soni  NA  ni  hisoblab  topish mumkin:
  
• 
  0,012kg/mol  ,  A~  .„23               N a  = —---------------------— =6,02-10  g/mol. 1,993-10  k
  
• 
  Bu son Avogadro  doimiysi deyiladi  (belgisi  NA,  o'lchovi g/mol) va  istalgan  moddaning bir molidagi struktura birliklari  sonini ko‘rsatadi.
  
•