434
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
O‘zdonmahsulot
2018,7
«O‘zneftgaz»
697,2
«Quvasoysement»
1237,9
DSM
587,7
Boshqa avanslar
197,4
4. Boshqa debitor va
kreditorlar:
404486,5 28626,2
«O‘zavtoyo‘l»
98763,1
Energiya vazirligi
10697,8
Kommunl xizmat
vazirligi
17928,4
Aloqa vazirligi
4567,4
O‘zneftgaz
90267,3
Yo‘lovchitransser-
vis
25679,4
Boshqalar
185209,3
5.
Budjet bilan
hisoblashish
16518,6 36808,7
6.
Mehnat haqi
bo‘yicha hisob-
kitoblar
-
90638,5
7. Ijtimoiy ta’minot
bilan hisob-
kitoblar
-
65850,6
2-topshiriq.
Korxonaning muddati o‘tgan debitorlik va kreditorlik qarzlari tar-
kibini o‘rganing, tahlil eting va muddati o‘tganlik sabablarini aniqlang
hamda qarzdorlikni kamaytirish bo‘yicha tegishli takliflaringizni bering.
Test savollari:
1. Debitorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti qanday
aniqlanadi?
a) mahsulot (ish, xizmat)larni sotishdan olingan sof tushum /
majburiyatlar;
b) mahsulot (ish, xizmat)larni sotishdan olingan sof tushum / jami
debitorlik qarzlari;
d) mahsulot (ish, xizmat)larning ishlab chiqarish tannarxi /
majburiyatlar;
435
e) mahsulot (ish, xizmat)larning ishlab chiqarish tannarxi / jami
debitorlik ¢arzlari.
2. Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti qanday
aniqlanadi?
a) mahsulot (ish, xizmat)larni sotishdan olingan sof tushum /
kreditorlik majburiyatlari;
b) mahsulot (ish, xizmat)larning ishlab chiqarish tannarxi / jami
kreditorlik majburiyatlari;
d) mahsulot (ish, xizmat)larni sotishdan olingan sof tushum / jami
debitorlik qarzlari;
e) mahsulot (ish, xizmat)larning ishlab chiqarish tannarxi / jami
debitorlik qarzlari.
3. Debitorlik va kreditorlik qarzlari tahlilining axborot
manbasi
a) buxgalteriya balansi;
b) debitorlik va kreditorlik qarzlari to‘g‘risida ma’lumotnoma;
d) pul oqimlari to‘g‘risida hisobot;
e) debitorlik va kreditorlik qarzlari bo‘yicha boshlang‘ich hisob
ma’lumotlari.
4. Debitorlik va kreditorlik majburiyatlarini hisobdan chiqa-
rish muddati
a) 3 oy; b) 3 yil; d) 2 oy; e) 1 yil.
5. Hisobdan chiqarish muddati davomida to‘lanmagan yoki
undirib olinmagan majburiyatlar . . .
a) korxona foydasiga hisobdan chiqariladi;
b) korxona zarariga hisobdan chiqariladi;
c) korxona foyda va zararlariga olib boriladi;
d) rezerv kapitalidan qoplanadi .
6. Debitorlik va kreditorlik qarzlarining asosiy maqsadi - . . .
a) korxonaning debitorlik va kreditorlik qarzlari holatiga baho
berishdan iborat;
b) debitorlik va kreditorlik majburiyatlari aylanish davrini tezlash-
tirish asosida korxonaning moliyaviy holatini yaxshilash borasida chora-
tadbirlar belgilashdan iborat;
436
d) debitorlik qarzlarining tarkibiy tuzilishi va dinamik o‘zgarish-
lariga baho berishdan iborat;
e) debitorlik va kreditorlik qarzlarining yuzaga chiqish sabablarini
o‘rganishdan iborat.
7. Debitorlik qarzlarining shartli aylanish kuni qanday
aniqlanadi?
a) hisobot davridagi sotishdan sof tushum summasi hisobot
davridagi debitorlik qarzlari summasiga bo‘linadi;
b) hisobot davridagi debitorlik qarzlari summasi hisobot davridagi
sotishdan sof tushum summasiga bo‘linib, hisobot davri kuniga
ko‘paytiriladi;
d) hsobot davridagi sotishdan sof tushum summasi o‘tgan yilgi
debitorlik qarzlari summasiga bo‘linadi;
e) o‘tgan yilgi debitorlik qarzlari summasini hisobot davridagi so-
tishdan sof tushum summasiga bo‘linib, hisobot davri kuniga
ko‘paytiriladi
8. Kreditorlik qarzlarining muddati o‘tishi korxona moliyaviy
holatiga qanday ta’sir ko‘rsatadi?
a) korxona to‘lov qobiliyati pasayadi ;
b) unumsiz xarajatlar ko‘payadi;
d) krxonada qarz mablag‘larini jalb etish imkoniyati pasayadi;
e) barchasi to‘g‘ri.
9. Debitorlik qarzlarining o‘rtacha aylanish kuni qanday
aniqlanadi?
a) mahsulot sotishdan sof tushum summasi debitor qarzlarning
o‘rtacha qiymatiga bo‘linadi;
b) debitor qarzlarning o‘rtacha qiymati hisobot davri kuniga
ko‘paytirilib, mahsulot sotishdan sof tushum summasiga bo‘linadi;
d) joriy aktivlar summasi debitor qarzlarning o‘rtacha qiymatiga
bo‘linadi;
e) debitor qarzlarning o‘rtacha qiymati joriy aktivlar summasiga
bo‘linib, yuzga ko‘paytiriladi.
437
XII BOB. ASOSIY VOSITALAR HOLATI VA ULARDAN
FOYDALANISH TAHLILI
12.1. Xo‘jalik yurituvchi subyektlarning asosiy vositalar bilan
ta’minlanganligini tahlil etishning ahamiyati, tahlil vazifalari va
axborot manbalari
Iqtisodiyotni erkinlashtirish sharoitida har bir xo‘jalik yurituvchi
subyekt biror-bir mahsulot (ish, xizmat)lar ishlab chiqarishni tashkil
qilishi uchun unda asosan to‘rt xil resurs mujassam bo‘lishi lozim.
Do'stlaringiz bilan baham: 
