Moliyaviy va boshqaruv tahlili pv doc

Biznes-reja  –  bu  xo‘jalik  yurituvchi  subyektning  rivojlanish  stra-

tegiyasini belgilab beradigan asosiy hujjatlardan biridir. Shu bilan birga u: 

·  korxona rahbarlariga strategiya holatini aniq belgilashga yordam 

berib samarali boshqarishga olib keladi; 

·  bozor  iqtisodiyoti  sharoitida  biznesni  qanday  rejalashtirish  va 

amalga oshirishni o‘rgatadi; 

·  haqiqiy  faoliyatni  rejalashtirilgan  ko‘rsatkichlar  bilan  taqqos-

lashga va o‘z vaqtida ularga o‘zgartirishlar kiritishga yordam beradi; 

·  korxona  faoliyati  bo‘yicha  kerakli  axborotlarni  banklarga, 

investorlarga va kreditorlarga taklif etadi. 

Biznes-reja  korxonaning  ish  jarayonini  tasvirlab,  korxona 

rahbarlarining o‘z maqsadlariga qanday erishishlarini, birinchi navbatda 

ishning  daromad  keltirishini  qay  tariqa  oshirish  mumkinligini  ko‘rsatib 

beradi. Yaxshi ishlab chiqilgan biznes-reja korxonaning o‘sib borishiga, 

bozorda  ijobiy  natijalarni  qo‘lga  kiritishga,  o‘z  taraqqiyotining 

istiqbollarini  belgilab  olishga,  yangi  tovarlar  ishlab  chiqarish  va  yangi 

xizmat  turlarini  yaratishga  mo‘ljallarni  amalga  oshirishning  maqsadga 

muvofiq usullarini tanlab olishga yordam beradi. 

Biznes-reja  korxonaning  ichki  hujjati  bo‘libgina  qolmay,  balki 

undan  investorlar  va  kreditorlarni  taklif  qilishda  ham  foydalanish 

mumkin. Investorlar tavakkal qilib sarmoya berishdan avval loyihaning 

sinchiklab ishlab chiqilganiga ishonch hosil qilishlari va uning samarali 

ekanligidan  xabardor  bo‘lishlari  kerak.  Ular  sarmoya  berish 

imkoniyatlarini ko‘rib chiqishdan oldin biznes-rejani sinchiklab o‘rganib 

chiqishadi, so‘ngra loyihani ishlab chiqqanlar bilan uchrashadilar. 

 

---

 

156

Jahon  amaliyoti  shuni  ko‘rsatmoqdaki,  biznes-reja  hamma  uchun 

o‘ta zarurdir. Uning dolzarbligi quyidagilar bilan izohlanadi: 

·  birinchidan,  iqtisodiyotimizga  bozor  munosabatlari  kirib  kel-

moqda. Xo‘jalik yurituvchi subyektlar bozor sharoitida vujudga keladi-

gan  muammolarni  tasavvur  eta  olmaydilar.  Ularga  javob  beradigan 

darajada tayyor emaslar; 

·  ikkinchidan,  butunlay  o‘zgarib  borayotgan  xo‘jalik  faoliyati 

sohasi  katta  tajribaga  ega  bo‘lgan  rahbarlarning  ham  ish  yuritishda 

o‘zgartirish kiritishlarini taqozo etadi va ayniqsa, hozirgi kunda bir narsa 

– raqobatga tayyor bo‘lib turishga chaqiradi. Bu sohada ikkinchi darajali 

ishlar bo‘lmaydi; 

·  uchinchidan,  xorijdan  investitsiya  olish  zarur,  buning  uchun 

buyurtmalarimizni isbotlab berish qobiliyatiga ega bo‘lishimiz, investit-

siya  mablag‘larining  har  bir  jihatini  xorijiy  tadbirkorlardan  qolish-

maydigan darajada ishlab chiqishimizni investorlarga ko‘rsata olishimiz 

kerak. 

Tuziladigan  biznes-rejaning  hajmi  korxona  bajaradigan  ish  faoli-

yatiga  bog‘liq  bo‘ladi.  Biznes-rejani  ishlab  chiqishda  tashqi 

maslahatchilardan ham foydalanish maqsadga muvofiq deb hisoblanadi.  

 

28-jadval