Moliyaviy va boshqaruv tahlili pv doc

«Mustaqillik» fermer xo‘jaligi mulkining tahlili 

 

Yil boshida 

Yil oxirida 

O‘zgarishi (+,-) 

№ 

 

Mol-mulkning 

tarkibi 

Ming 

so‘m 

% 

Ming 

so‘m 

% 

Ming 

so‘m 

% 

Yil boshiga 

nisbatan % 

1  Uzoq muddatli 

aktivlar 

251184  73,7  265548 

71,7 

14364 

-2,0 

5,7 

Joriy aktivlar 

89545 

26,3  104694 

28,3 

15149 

2,0 

16,9 

2 

 

Shu jumladan: 

 

 

 

 

 

 

 

a  Tovar moddiy 

zaxiralar 

7946 

2,3 

12216 

3,3 

4270 

1,0 

53,7 

b 

Pul mabag‘lari va 

qimmatli 

qogozlar 

834 

0,2 

- 

- 

 

-0,2 

0,0 

d  Debitorlar 

80765 

23,7 

92478 

25,0 

11713 

1,3 

14,5 

 

Balans aktivining 

jami: 

340729  100 

370242 

100 

29513 

0,0 

8,7 

 

Ushbu  jadvalda  «Mustaqillik»  fermer  xo‘jaligining  mulki,  ham 

mutlaq, ham nisbiy ko‘rsatkichlar asosida hisob-kitob qilingan. 

 Xo‘jalik  faoliyati  tahlilida  nisbiy  kattalikning  turli  shakllari 

qo‘llaniladi:  makoniy  taqqoslash,  rejaviy  topshiriq,  reja  bajarilishi, 

dinamika, struktura, koordinatsiya, intensivlik, samaradorlik. 

 Makoniy  taqqoslash  nisbiy  kattaligi  ayni  bir  davr  yoki  bir  vaqt 

momenti  bo‘yicha  olingan  turli  obyektlarga  tegishli  ko‘rsatkichlarning 

darajasini taqqoslash natijasida olinadi. 

 Rejaviy  topshiriqni  taqqoslash  nisbiy  kattaligi  ko‘rsatkichni  joriy 

yil  rejaviy  darajasining  o‘tgan  yil  haqiqatdagi  yoki  3-5  yil  oldingi 

o‘rtachasi darajasiga nisbatini o‘zida aks ettiradi. 

 Reja bajarilishi nisbiy kattaligi – ko‘rsatkichning hisobot davrining 

haqiqatdagi va rejaviy darajasi o‘rtasida foizlarda ifodalangan nisbatida 

ifodalanadi. 

 Dinamika  nisbiy  kattaligi  qandaydir  vaqt  oralig‘ida  ko‘rsatkich-

larning  o‘zgarishlarini  tavsiflash  qo‘llanilishi  uchun  va  joriy  davr 

ko‘rsatkichlari kattaliklarini uni oldingi davr (oy, kvartal, yil) darajasiga 

bo‘lish  yo‘li  bilan  aniqlaydi.  Ular  o‘sish  sur’ati  deb  aytiladi  va  odatda, 

foiz yoki koeffitsiyentlarda ifodalanadi. Dinamikaning nisbiy kattaliklari 

bazis va zanjirli bo‘lishi mumkin. 

---

 

74

 Struktura ko‘rsatkichi – bu qismning umumdagi ulushi (solishtirma 

salmog‘i)  bo‘lib,  foiz  yoki  koeffitsiyentlarda  ifodalanadi.  Misol  uchun, 

umumiy  ekin  maydonida  donli  ekinlar  solishtirma  salmog‘i,  korxo-

naning xodimlari umumiy miqdorida ishchilarning solishtirma salmog‘i, 

korxonaning  aktivlari  shakllanishida  o‘z  kapitalining  solishtirma  sal-

mog‘i va shu kabilar. 

 Koordinatsiya nisbiy kattaligi bir qism va umumiy ko‘rsatkichning 

o‘zaro nisbatini o‘zida aks ettiradi, misol uchun asosiy ishlab chiqarish 

fondlarining  aktiv  va  passiv  qismlari,  o‘z  hamda  qarz  kapitali  va 

boshqalar. 

 Intensivlik  nisbiy  kattaligi  biror  hodisaning  muhit  bilan  mutano-

siblikda  rivojlanishi  darajasini  ko‘rsatadi.  Misol  uchun,  xodimlar  va 

ishchilar tarkibida yuqori malakali ishchilar foizini oshib borishi va shu 

kabilar.  

 Samaradorlik nisbiy kattaligi – bu foydalilikni resurslar yoki xara-

jatlar  bilan  nisbatini  ifodalab  beradi.  Misol  uchun,  mahsulot  sotishdan 

olingan  foydani  ishlab  chiqarish  xarajatlarining  bir  birligiga  to‘g‘ri 

kelishi va hokazo.