Moliyaviy va boshqaruv tahlili pv doc

Tovarlarning turi	O‘lchov birligi	O‘rtacha o‘tgan uch yilda bozordagi talab miqdori	Raqobat- chilar taklif qilgan tovarlar miqdori	Bozordagi talabdan farq
Firma taklif qilishi lozim bo‘lgan tovarlar
1	2	3	4	5	6
«A» mahsulot	dona	2600	2200	400	560
«B» mahsulot	kg.	1400	1380	20	14
«V» mahsulot	kg.	240	159	81	86
«G» mahsulot	dona	300	160	140	112
«D» mahsulot	tn.	700	670	30	33

11-chizma. Korxonani kompleks raqobat tahlilining tizimi.
Iqtisodiyotda raqobat turli funksional strukturalar o‘rtasida yagona maqsad sari raqobatlashuv tushuniladi. Kompleks raqobat tahlili ikki asosiy yo‘nalishni o‘z ichiga oladi:
1) korxonani raqobatda tutgan o‘rnini tahlili; 2) korxonani raqobatga bardoshligini tahlili.
Kompleks marketing tahlilining asosiy yo‘nalishida korxonaning raqobatda tutgan o‘rni muhim rol o‘ynaydi. Korxonaning raqobatbardoshligi qisqa muddatdagi kapital mablag‘ sarfi evaziga rejadagiga nisbatan kam bo‘lmagan miqdordagi foydaga erishish tushuniladi. Korxonani raqobatga bardoshligini ta’minlash uchun raqobat qilish qobiliyatini oshirish, raqobatbardoshlik strategiyasini rivojlantirish lozim. Bu ko‘rsatkichlar korxonani bozordagi faoliyatini samarali yuritish, bozordagi ulushini saqlash yoki uni oshirish, kelgusida yetarli darajadagi rentabellikka, moliyaviy barqarorlikka erishish kabi ko‘rsatkichlar yig‘indisidan iborat. Bunday holatga erishish uchun tovar quyidagi xususiyatlarga ega bo‘lishi talab etiladi.

• 
  texnik parametrlar (tovar xususiyati, uni qo‘llanishi va tavsiya
  

etilishi);

• 
  estetik parametrlar (tovarlarning tashqi ko‘rinishi);
  
• 
  ergonomik parametrlar (tovarning inson organizmiga
  

zararsizligi);

• 
  me’yoriy parametrlar (tovarning amaldagi me’yorlarga va standartlarga mos kelishi);
  
• 
  iqtisodiy parametrlar (tovar bahosi, ko‘rsatiladigan servis xizmati).
  

Xaridorlarning xatti-harakatidan shuni anglash mumkinki, tovarlarni taqqoslashda, uning ishlatish samaradorligi (S), sotib olish xarajatlari (X)ga nisbatan yuqori bo‘lsa, shu mahsulotni xarid etadilar. Tovar raqobatdoshligi (R) quyidagicha aniqlanadi:
R = S
Х
Tovar raqobatbardoshligini baholash bosqichlari quyidagilardan iborat:

1. 
   O‘rinbosar tovarlarni topish va uni tahlil qilish.
   
2. 
   O‘xshash mahsulotlarning solishtirilishi orqali asosiy ko‘rsatkichlarini belgilash (aniqlash).
   
3. 
   O‘z mahsulotimizdagi integral (umumiy) raqobatbardoshlik ko‘rsatkichlarini aniqlash.
   

Mahsulotning raqobatlashuv qobiliyatini pasayish sabablarini korxonaning muhandislari, iqtisodchi, master, texnik nazorat, moddiytexnika ta’minoti, sotish bo‘limlari xodimlari) sinchiklab o‘rganadilar:

• 
  mahsulot konstruksiyasi (modeli, tuzilishi);
  
• 
  tayyorlov texnologiyasi;
  
• 
  materiallar va butlovchi buyumlarning sifati va bahosi; - korxona ishlab chiqarishining holati va boshqalar.
  

12-chizma. Sifat zanjiri.
Mahsulot turlari parametrlarini o‘zgarish sabablarini kompleks tahlilida etalon sifatida qabul qilingan o‘rtacha bozor yoki tarmoq parametrlari bilan taqqoslash orqali aniqlanadi. Har bir detal, material, butlovchi buyum, texnologik jarayonlar bo‘yicha tafovutlar mutaxassislar tomonidan alohida-alohida aniqlanadi va jamlanadi. Yo‘l qo‘yilgan kamchiliklar tufayli mahsulot raqobatbardoshligining pasayishini bartaraf etish tadbiriy choralari quyidagi mazmunga ega:

• 
  o‘zgartirish kiritiladigan va modernizatsiya qilinadigan mahsulot nomi;
  
• 
  mahsulot ishlab chiqarishidagi kamchiliklarni yo‘qotish bo‘yicha bajariladigan ish turlari;
  
• 
  kamchiliklarni yo‘qotish bilan bog‘liq ish turlarini muddati, unga javobgar shaxslarning ism-sharifi;
  
• 
  zarur material, asbob-uskunalar ro‘yxati va miqdori;
  
• 
  bajarilgan ish turlari va moddiy resurslarning summasi;
  
• 
  ishni tugatish muddati;
  
• 
  kamchiliklarni bartaraf etishga qaratilgan ishlar samaradorligiga oid ma’lumotlar.
  

Mahsulot raqobatbardoshligi ko‘p jihatdan sifat ko‘rsatkichlariga bog‘liq. Sifat zanjiri sifatning uch xil tushunchasini aks ettiradi.
Birinchi bosqichda mahsulot, xizmatlar sifati texnikaviy shartlarga muvofiq bo‘lishi kerak. Ikkinchi bosqichda konstruksiya, instruksiya sifati baholanadi, ya’ni sifat firma texnikaviy shartlariga javob berishi, ammo konstruksiya yuqori yoki past sifatli bo‘lishi mumkin. Uchinchi bosqichda sifat iste’molchi talabiga muvofiq darajada bo‘ladi. Sifatning bu jihati uning funksional jihati deb ataladi.