Moliyaviy va boshqaruv tahlili pv doc

1.  Mahsulot  (ish,  xizmat)larni  sotishdan  olingan  sof  tushum 

qatori.

  Mahsulot  sotishdan  olingan  sof  tushum  summasi  mahsulot  (ish 

va  xizmat)larni  sotishdan  olingan  jami  tushum  summasidan  sotishga 

soliqlar, to‘lovlar va ajratmalar summasini chegirish asosida aniqlanadi. 

---

 

367

Sotishga soliqlar, to‘lovlar, ajratmalarga quyidagilar kiritiladi: 

- qo‘shilgan qiymat solig‘i; 

- aksiz solig‘i; 

- reklama solig‘i; 

- mahsulot hajmidan ijtimoiy sug‘urta bo‘limiga ajratma va h.k. 

Mahsulot (ish va  xizmat)larni sotilgan qatorga kiritishning, odatda, 

ikkita  sharti  xarakterlanadi.  Bular  kassali  va  hisobga  olish  usullaridir. 

Kassali  usulning  mohiyati  shundaki,  bunda  mahsulotlar  ortib  jo‘natilib 

hisob  hujjatlari  taqdim  etilgan  va  ularning  hisob  raqamiga  puli  kelib 

tushgandan  keyingina  sotilgan  hisoblash  va  tushum  qatoriga  qo‘shish, 

sotishga soliqlar summasini ham ularning amalga oshish davriga muvo-

fiq hisoblashni xarakterlaydi. «Buxgalteriya hisobi to‘g‘risidagi» qonun-

ning  qabul  qilinishiga  qadar  respublikamizda  ushbu  usul  qo‘llanib 

kelindi.  

Mahsulot (ish va xizmat)larni sotilgan qatorga kiritishning yoki da-

romadlarni tan olishning hisobga olish usuli esa ularning ortib jo‘natilib, 

hisob hujjatlari taqdim etilgan vaqti bo‘yicha hisobga olish bilan  xarak-

terlanadi.  Bunda  pul  tushumlari  yoki  to‘lovlarning  amalga  oshish  vaq-

tiga ahamiyat berilmaydi. Sotishga soliqlarning hisob-kitobi ham bevo-

sita ularning tushum sifatida tan olish vaqti bo‘yicha hisobga olinadi.